Ev
, , , , 堖 , , . , , ; ; , , , , , , , .
Natiq R?sulzad?
Ev
Yola ?ixdigim bu ?? g?nd? qatar m?ni lap bezdirdi. D?s?m?sind?n tutmus ill?rl? silinm?mis, a?maq ist?y?nd? a?ilmayan, baglamaq ist?y?nd? d? baglanmayan p?nc?r?l?rin? q?d?r ?irk i?ind?ydi. D?hlizd? c?vlan ed?n k?l?yin sovurdugu toz-torpaq h?r yer? m?h?r?n? vurmusdu. T?p?rc?k lombalari, siqaret k?t?kl?ri d?s?m?d? g?l a?misdi. Kuped? d? v?ziyy?t bundan yaxsi deyildi. I??rid? t?st?-duman, divarin o ?z?nd? s?s-k?y ?ksik olmurdu. S?sl?r o q?d?r aydin esidilirdi ki, sanki arak?sm? kartondandi. ?z?n kimi s?fehl?rin ?hat?sind? h?r?k?t etm?k ideyasi q?d?r q?dim olan gic-gic? kart oyunu bu s?f?rin d? ?v?zolunmaz m?sayi?t?isi idi. ?nl?y?n?n ?irkind?n cin h?rk?n qasqabaqli b?l?d?i qadin r?ngsiz iliq ?ayi m?st?ril?r? sirimaga ?alisirdi. M?n? el? g?lirdi ki, buna nail olanda qadin tualet? girib unitaza oturur, ?ll?rini bir-birin? s?rt?b q?h-q?h? ??kir, bel?likl?, hissl?rinin cilovunu buraxir. Soyuq v? iyl?mis tualetd?. Ona nifr?t etdim. Ona, h?m?inin bu s?f?r?, vaqona, kupey?, arak?sm?d?n g?l?n m?nasiz, gurultulu g?l?sl?r?, ruhi x?st?xananin x?st?l?rini andiran boz pijamali yol?ularin saqqilti il? ?irpdiqlari domino daslarina, iki kupe o yanda aglayan usagin dis agrisi kimi beyin? isl?y?n ?igirtisina. Narahatliga, isti may gec?sind? haradan g?ldiyi b?lli olmayan soyuga nifr?t etm?k ???n iki saat da b?s ed?rdi. Acigimdan yaxin stansiyada d?sm?k ist?dim. B?l?d?i gombul barmaqlariyla disini qurdalayib platforma radiosu kimi s?rt v? r?smi t?rzd? bildirdi ki, ?n yaxin stansiyaya alti saatdan sonra, y?ni s?h?r? yaxin ?atacagiq. Stansiya S?h?rcik adlanirmis. Nec? yerdir? dey? gic-gic sorusdum, guya b?l?d?i o q?d?r mehriban idi ki, onunla ?nsiyy?td?n n? q?d?r z?vq aldigimi g?st?rm?k ???n d?rid?n-qabiqdan ?ixirdim. V? buna g?r? d? s?hb?ti uzatmaga ?alisirdim. Dogrudan s?h?rcikdir? Yasamali yerdir? Qadin cavabi l?ngitdi, ?z?m? t?rs-t?rs baxdi, el? bil kobud s?z demisdim. Sonra baxislarinin ifad?sini d?yisdi, y?qin ki, iti g?zl?riyl? haraya getm?sinin, harada enm?sinin f?rqin? varmayan birisi oldugumu anlamisdi. Saymazyana dedi: Adi s?h?rcikdi, bir halda ki, orada yasayanlar var, dem?k, yasamaq olar.
Y?ng?ll?sib sorgu-suali k?sdim, n? q?d?r ki, t?ndm?caz qadin arxasini qasimaga baslamayib, uzaqlasmagim m?sl?h?tdi. Kupey? girdim, kimins? corabi iyl?nmisdi, ??qat xorultu s?si kupeni basina g?t?rm?sd?. Asagi qatdaki yerim? uzandim. S?h?rcik N? m?nasiz addir, bos, boz s?h?rcik. Solmus al qizilg?l. C?h?nn?m?, qoy S?h?rcik olsun. El? cana doymusam ki, n? olursa olsun, o stansiyada enm?liy?m. Bir-iki g?n dinc?lib basqa qatarla yoluma davam etm?liy?m, b?lk?, bu d?f? iyl?nmis, iyr?nc qatara d?sm?r?m. Qarsida m?ni he? kim, he? n? g?zl?mir, arxada-arabir g?yn?rtisil? ?z?n? xatirladan m?nasiz ke?mis. ?l-qolumu baglayan yoxdu v? q?rara aldim ki, r?ngsiz, qoxusuz sandigim S?h?r?cikd? qala bil?r?m. Bu d?s?nc?l?rl? yuxuya getdim. Amma q?rib?dir, b?l?d?inin b?hs etdiyi stansiyaya ?atmagimiza on d?qiq? qalmis oyandim, sanki kims? m?ni durquzdu, halbuki son d?qiq?y?d?k m?hk?m yatmisdim. D?hliz? ?ixdim. H?l? qaranliqdi, p?nc?r?d?n gec? boylanirdi. Yalniz ?f?qd? g?cl? n?z?r? ?arpacaq ??hrayi l?k? tezlikl? s?bh?n dogacagindan x?b?r verirdi.
Odur, S?h?rcik,-arxadan g?l?n ogrun s?sd?n diksindim.
Eh, m?ni qorxutdunuz. M?ni g?d?rs?n?z n?dir?
Yatmaqdan, ya da yuxusuzluqdan ?z-g?z? sismis pinti-p?l?s b?l?d?inin t?k? d? t?rp?nm?di, el? bil m?n agzimi he? a?mamisdim.
Qadinin h?r bir h?r?k?ti t??cc?b dogururdu- gah cavab verm?k ?v?zin? mirildanir, gah mariga durub s?sini d?yis?r?k adami diksindirir, gah mineral su ?v?zin? ?ay g?tirir, onu da s?rnisinin salvarina dagidib ?zr ist?m?d?n d?n?b gedirdi. M?n artiq onun q?rib?likl?rin? alismaga baslamisdim, buna g?r? d? s?zl?rim? m?nasib?t bildirm?si ???n t?kid etm?dim v? g?m?s ?z?y?n?, pul kis?sind?n altmis ?? manatini q?sb etm?k ???n ke??n il z?h?rl?diyi m?rhum xalasini g?r?rm?s kimi b?r?lmis g?zl?rini zill?diyi p?nc?r?y? baxdim. Uzaqda gah bir t?r?fd?, gah o biri t?r?fd? bir-birin? k?n?ls?zc? g?z vuran isiq topalari g?r?n?rd?. Q?rib?dir, S?h?rcik sakinl?ri g?n?n bu ?aginda oyaq idi. H?m d? s?bh ?agi yuxu sirin olur, bilmir?m m?n niy? oyanmisam? Qatarda agilli bir m?n ?ixmisam h?r halda, bizim vaqonda m?nd?n v? b?l?d?i qadindan basqa hami yuxudaydi.
Bu vaxt niy? hami oyaqdi? ??kilm?kd? olan gec?nin yaxasinda sayirsan isiqlara baxib mizildandim.-H?r halda m?nim g?lisim? m?nt?zir deyill?r.
B?l?d?inin qasqabagi a?ilmadi:
Burada d?s?rs?n?z?
G?r?r?m ki, bu, sizi sevindirmir.
Qadin n?d?ns? aciqlandi:
?ox lazimdi m?n?. Bas masinist? x?b?r vermisdim ki, S?h?rcikd? d?s?n olacaq, qatari saxlasin. Siz? g?r? n? q?d?r ?ziyy?t ??kirik,-deyib c?ld uzaqlasdi.
Amma.. Dayanin, nec? y?ni? Saxlamaq n? dem?kdir. M?g?r Basa d?sm?dim
Sonra basa d?s?rsiniz.
Qadin ?sn?yib iri si?ovul kimi yuvasina s?r?sd? v? qapini el? ?irpdi ki, basqa qapi par?a-par?a olardi. Bu, o dem?kdi, ki, onu q?tiyy?n narahat etm?k olmaz.
Iyd?n v? xorultudan bas ?atlayan kupey? girdim, ki?ik ?emodanimi g?t?rd?m. S?yah?t? agir y?k g?t?rm?r?m. X?sus?n d? indiki kimi bir s?b?b olmadan, yola ?ixdigim g?n n? vaxt qayidacagimi t?xmin?n bel? bilm?diyim halda. ?limd? ?emodan d?hlizd? dayanmisdim. Z?hl?mgetmis qatarin s?r?tini azaldaraq yaxinlasdigi S?h?rciyin isiqlarina baxirdim. N?hay?t, qatar platformaya yan aldi. B?l?d?i qadin yuvasindan ?ixdi, n?d?ns? k?m?rind? kabura vardi, t?l?sik qapini a?di, m?n pill?l?ri en?r-enm?z-m?nc?, o m?ni y?ng?lc? it?l?di d? qapini el? q?vv?tl? ?irpdi ki, ayagim arasinda qalsaydi, ?m?rl?k ?lil olacaqdim. Qatar da el? bil m?n? b?nd imis, o d?qiq? yerind?n t?rp?nib s?r?t qatarlarina m?xsus becidlikl? stansiydan uzaqlasdi. Ayagim platformanin daslarina toxunanda (bel? hallarda matroslar ?emodanlarini yell?yib qisqirirlar: Torpaq!), m?lum oldu ki, bu platforma uzun qatarlar ???n n?z?rd? tutulmayib, o qatardan iki d?f? qisa idi. Qatarin quyruq hiss?l?rin? platforma ?atmamisdi v? oradan en?n s?rnisinl?r olsaydi, n? bas ver?rdi? M?nd?n basqa qatardan d?s?n yoxmus. Qatar yola d?sd?. Son vaqonun daminda k?z?r?n qirmizi isiq s?bh dumaninda ?riyib it?n?d?k qatarin arxasinca baxdim. Yalniz bu vaxt platformada yalqiz olmadigimi hiss etdim. Bir ne?? addimligimda furajkali yasli kisi y?qin ki, stansiya r?isi idi (z?nn etdiyim kimi d? ?ixdi) -teleqraf?i oldugu h?r zatindan g?r?n?n basqa birisi v? h?tta it? b?nz?tdiyim d?rdayaqli (sonra m?lum oldu ki, bu ehtimalimda da yanilmamisam, h?r??nd bu canli sakitliyil? pisiy? daha ?ox b?nz?yirdi) dayanmisdi v? h?r ikisi el? diqq?tl? baxirdi ki, ?z?m? itirdim, ?trafima, ?st-basima g?z g?zdirdim. Hazirda d?nya m?nim?in platforma boyda idi v? bu d?nyada bizd?n basqa kims?nin olmamasi haradasa bizi yaxinlasdirirdi, buna g?r? d?, ist?m?s?m d? salam verdim. Cavab g?lm?di. Platformadaslarim key- key baxirdilar. Yad adamlarla salamlasmaq ad?tim deyildi v? g?c-b?la verdiyim salamin alinmamasi xosuma g?lm?di. N?hay?t, yasli-diqq?tl? baxildiqda qoca oldugu b?lli olan adam ?z?n? g?lib yuxuda g?z?nl?r kimi ?lini uzadaraq m?n? yaxinlasdi, sanki ?lil? toxunub m?nim yuxu olmadigimi bilm?k ist?yirdi. H?r halda ?z?n?n ifad?sind?n m?lum olurdu ki, onunla bir platformada dayanmagima inanmir. Yasli adamin q?rib? h?r?k?tind?n n? q?d?r t??cc?bl?ndiyimi v? narahat oldugumu s?yl?m?y? ehtiyac varmi?!
Siz?-Aydin olmasa da, axir ki, kisid?n s?s ?ixdi. -Siz-Yenid?n susdu, sanki ardini g?tirm?y? kisinin taq?ti qalmamisdi. Siz burada qatardan d?sd?n?z?..
H?,-deyib ?iyinl?rimi ??kdim- D?sd?m. Basa d?sm?r?m, bunda n?
Teleqraf?i heyr?tl? s?z?m? k?sdi:
Siz? kims? lazimdir?
Nec? y?ni, kim lazimdir?-Lap ?asib qalmisdim.
Bird?n kisinin s?si t?mamil? basqa ah?ng aldi:
Bilirsiniz, bizim stansiyada d?s?n olmur.
Basa d?sm?r?m,-deyib izahat g?zl?dim.
Ariq teleqraf?i:
M?s?l? burasindadir ki, burada d?sm?k ???n s?b?b yoxdur,-deyib susdu.
Izahat m?ni qane etm?diyi ???n yenid?n sual verm?li oldum:
N? dem?k ist?yirsiniz?
R?isin ?z?nd?n g?r?n?rd? ki, m?lum olan sey haqqinda danismaq onun ???n ??tin v? maraqsizdir:
G?rd?y?n?z kimi, bura stansiyadir, sad?c? stansiya.
B?li,-dedim,-sad?c? stansiya. N? olsun?
He? n? basa d?sm?rs?n?z, burada stansiyadan basqa bir sey yoxdur.
N?,-dey? sorusdum-Bagislayin, basa d?sm?dim.
Ariq teleqraf?f (?r?yimd? ona ad qoydum:-AT) agildank?m? izah edirmis kimi m?lumat verdi:
Bura sad?c? stansiyadir. Stansiya, ucsuz-bucaqsiz d?z?n ortasinda ki?icik bir stansiya.
Qulaqlarima inanmadim.
D?z?n? Nec? y?ni d?z?n. M?n? dedil?r ki, bura s?h?rcikdir. M?n? qatarda dedil?r.
B?li, el?dir. Lakin S?h?rcik yalniz addir. Burada he? bir s?h?rcik yoxdur.
Nec?? Yoxdur n? dem?kdir?-Get-ged? bas ver?nl?rin realligina inanmaga baslayirdim, ya da bu, sarsaqlarin gic zarafati, m?sx?r?siydi.-Axi evl?rin isiqlarini ?z g?zl?riml? g?rm?sd?m.
Orasi el?dir. Gec?l?r d?z nam?lum isiqlara q?rq olur.. Daha dogrusu, h?r t?r?f deyil, stansiyanin ?trafi. Biz d? bilmirik bu n?dir. Gec?l?r o t?r?fl?r? ke?mirik. Isiqlara g?r? adam el? bilir ki, bura s?h?rcikdir. ?slind? is? he? bir s?h?rcik yoxdur. ?z?n?z d? buna ?min ola bil?rsiniz,-deyib AT x?fifc? ?lim? toxunub onunla getm?y? d?v?t etdi.
Artiq hava a?ilmis, s?bh dumani ??kilmisdi, ?traf apaydin g?r?n?rd?. Stansiyanin qondugu ??l?n boslugu v? int?hasizligi adami ?s?ndirirdi AT m?ni vagzalin boz binasinin qarsisindan ke?irib platformanin k?narina g?tirdi. Stansiyanin arxasi da h?yat ?lam?ti g?r?nm?y?n d?z?nlikdi. ?z?m? itirdim.
Bu n?dir? Bel? ?ixir ki, stansiya yanmis ??l?n ortasinda yararsiz ada kimidir.
Dem?k bel?-Matim-qutum qurudu- B?s S?h?rcik?
Arxamca platformanin k?narina g?l?n r?is dedi:
He? bir S?h?rcik yoxdur. He? bir S?h?rcik. Amma s?rnisinl?r bunu bilmirl?r. Onlar buradan gec?-h?r t?r?fd?n isiq sa?ilanda ke?irl?r. G?z?n? yuxu getm?y?nl?r burani s?h?rcik bilirl?r. Qatarlar burada c?mi bes saniy? durur, o da h?mis? yox. Bix?b?rl?r buranin adini S?h?rcik qoyublar. ?slind? is? burada stansiyadan basqa bir sey yoxdur. Siz d? buna ?min oldunuz, el?mi?
?min oldum,-key kimi, he? bir sey d?s?nm?d?n cavab verdim.-B?s nec? olacaq?.. N?vb?ti qatar ha?an ke??c?k?
N?vb?ti qatar?-R?is ?z?m? el? heyr?tl? baxdi ki, sanki ondan ?l?m tarixini sorusmusdum. Onu bir Yaradan bilir,-bu isl?k ifad?ni moiz? kimi t?l?ff?z etdi.-Bizim stansiyadan t?k-t?k qatar ke??r. N?vb?ti qatar bir h?ft?d?n, b?lk?, lap bir ild?n sonra ke?? bil?r. Bir d?f? bel? bir sey d? olub: d?z on d?rd ay b?radan qatar ke?m?yib. S?z?n d?z?, biz he? g?zl?mirik d?. Sizi g?r?nd? ona g?r? t??cc?bl?ndik. Burada he? kim d?sm?r.
N? Aldigim agilasigmaz m?lumati h?zm etm?k iqtitarinda deyildim v? ?asib qalmisdim.-M?n n? etm?liy?m
H?-?,-r?is mizildandi. Is? d?sm?s?n?z. Amma biz sizi yerb?yer ed?rik. Basa d?s?rs?n?z d?, burada biz bir ail? kimi yasayiriq, hami ?z?m?zk?d?. He? n?yi d?yism?k olmur, sizi ail?miz? daxil etm?y? m?cburuq. Nec? dey?rl?r, ail?mizin qonagi olacaqsiniz. S?n is?-?z?n? AT-a tutdui-t?cili teleqram g?nd?r ki, bizd? f?vqal?d? hadis? bas vermisdir. S?rnisin d?sm?sd?r, n? edc?yimizi bilmirik. G?st?ris g?zl?yirik. N?is? bel? seyl?r, ?z?n bilirs?n d?. Qoy onlarin da basi agrisin.
AT basini ?yib binanin i?in? girdi. R?is xos t?b?ss?ml? m?n? baxib basini yell?di:
H?, basimiza is a?diniz.
Siz? y?k olmaram, dey? v?d etdim, amma h?l? d? n? bas verdiyini yaxsi d?rk etmirdim v? sonsuz sayda sual bogazima yigilib qalmisdi.
Siz? kim buyurdu ki, burada d?s?siniz?
?slind? m?n, ?asib qalmisdim, ist?mirdim ki, r?is haraya getdiyi v? harada qatardan endiyini eynin? almayan bekara adam oldugumu z?nn etsin-m?n dinc?lm?y? gedirdimHavami d?yism?y?. S?h?rcik xosuma g?ldi, daha dogrusu, S?h?rciyin isiqlari el? c?lb edirdi ki M?n d? q?rara aldim ki
Aydindir, r?is s?z?m? k?sdi, amma ?z?nd?n g?r?n?rd? ki, dedikl?rim aglina batmamisdi, nec? y?ni adam s?b?bsiz-zadsiz tanimadigi stansiyada d?s?r.
Olan oldu, ?emodaninizi g?t?r?n ged?k. Sizi yerl?sdir?k. D?bd?b?li n?mr?l?r s?z vermir?m, amma ?l?zyuyanli otaga imkanimiz ?atar,-deyib r?is qabaga d?sd?, bilm?dim niqqildayirdi, ya xisin-xi?in g?l?rd?.-H?, s?rnisin, basimiza c?nc?l a?misiniz. Bir d? n? vaxt qatar g?l?r?. ?ox vaxt bizim stansiyada dayanmir, s?r?tl? ke?ib gedirH?, hadis?dir d? Yer tapmisiniz d?sm?y? ha-ha-ha
Ki?ik g?zl?m? zalina daxil olan kimi (y?qin, bura vaxti il? g?zl?m? salonu olub, divarda saralmis c?dv?ll?r h?l? d? qalirdi, k?ncd? bufetin pistaxtasi da dururdu, salonda d?yisiklik edilmisdi v? buranin bir vaxtlar g?zl?m? salonu oldugunu xatirladan b?zi isar?l?r vardi, s?rnisin kreslolarinin bir ne?? ??rg?si qaldirilmis, ?v?zin? salonun d?z ortasinda, qalan kreslolarin qarsisinda uzun, al?aq stol qoyulmusdu, salonun sonunda geyimd?yism? kabin?l?rin? b?nz?y?n bir sey qurasdirilmisdi) bizi d?vr?y? aldilar. Bel? basa d?sd?m ki, stansiyanin ?halisi s?h?rin erk?n ?aginda yuxusuna haram qatmis bu hey?td?n ibar?t idi. G?r?n?r s?brsiz AT camaati ayaga qaldirmaga v? qeyri-adi x?b?rl? heyr?t? salmaga macal tapmisdi. Lakin bel? deyilmis. H?r??nd m?nim z?hur etm?yim h?qiq?t?n olanlari heyr?tl?ndirmisdi, amma onlari ayaga qaldiran s?h?rin g?z? a?ilmamis peyda olan qatarmis. Sonradan bildim ki, bu, m?ht?s?m v? nadir hadis?ymis. Heyr?tl? m?n? baxan, az qala ?ll?ril? toxunan adamlarin ?hat?sind? ?z?m? t?yyar? q?zasina ugrayib c?ng?llikd? yasayan v?hsi q?bil?y? ?sir d?sm?s pilot kimi hiss edirdim. Artiq tanidigim stansiya r?isi v? AT-dan basqa r?isin sa?lari isildayan, agappaq, h?r?k?tsiz, s?ssiz, cuss?li arvadi, cizgil?ri pozulmus sif?tind?n yasi b?lli olmayan, lakin isv?si he? bir yasa v? ?ndaz?y? sigmayan isv?kar bufet?i qadin, stansiya r?isinin n?yl?s? AT-a b?nz?y?n qasqabaqli qizi, g?rk?ml?rind?n mehribanliq, m?sumluq yagan g?z?t?i v? arvadi buradaydilar. Biz tanis olduq, m?n ?agirilmamis v? imtina olunmayacaq qonaq kimi (imtina edib neyl?y?c?kdil?r ki, getm?y? yer vardi?!) onlarin c?miyy?tin? q?bul edildim.
M?n? otaq verdil?r, stansiya r?isinin v?d etdiyi kimi, ?l?zyuyan da vardi, b?y?kd?, b?zi yerl?ri pas atmisdi. ?arpayiya b?nz?r (yataq dem?k olmazdi, m?hz s?yyar qatlama ?arpayiya oxsar) bir sey, bir d? camasir ???n r?fli v? kostyum-palto ???n ayrica hiss?li ikig?zl? ensiz dolab da qo- yulmusdu.N?d?ns? h?b?xanalardaki kimi m?hk?m barmaqliqlar taxilmis p?nc?r? vagzal binasinin ?n?nd?ki platformaya a?ilirdi. Barmaqliqlara istinad?n z?nn etm?k olardi ki, ?vv?ll?r bu otaqda d?ft?rxana yerl?smisdi v? burada m?xfi s?n?dl?r saxlanilmisdir. Ehtiyat t?dbirl?rinin g?r?lm?si bu s?b?bd?ndi. Istifad? ed?c?yim? ?min olmadigim ki?ik masanin ?n?n? qoyulmus d?s?m?y? q?d?r ?rt?kl? ?rt?lm?s k?tilin ?slind? ki?ik, lakin yet?rinc? agir seyf oldugunu bil?nd? t?xminimd? yanilmadigim m?lum olurdu. ?arpayinin g?r?n?s? o q?d?r ikrahedici v? istirah?t anlayisinin disindaydi ki, bu y?nd?msiz qurguya bir baxmaqla yuxum qa?di. Adamin ?hvalini pozan ?syalarin sanki bil?r?kd?n d?z?ld?y? bu daxmadan ?ixmaq, he? olmazsa platformada g?zm?k, t?miz hava almaq ist?dim. El? bu vaxt otagin qapisi bir az n?zak?tsizc?sin? (bir az ona g?r? deyir?m ki, d?y?lm?d?n olsa da qapi o q?d?r z?if, c?sar?tsiz h?r?k?tl? a?ildi ki, sanki qapinin arxasinda usaq vardi v? a?im-a?mayim dey? t?r?dd?d edirdi) a?ildi, n?yi g?z?tl?diyi m?lum olmayan vagzal g?z?t?isinin arvadi k?ndarda dayanmisdi. ?slind? h?r sey m??mma idi, AT-dan baslamis (ariq teleqraf?iya ixtisarli l?q?bi m?n verdim, ??nk? el? ilk d?f? g?r?nd? xosuma g?lm?di, ola bilsin ki, m?nim burada peyda olmagim, yumsaq des?k, onu o q?d?r d? f?r?hl?ndirm?yib. Tezlikl? anladim ki, niy?? Y?qin ki, m?ni ariqliqda ondan geri qalmayan r?is qizina n?vazis g?st?r? bil?c?k r?qib hesab edirdi. G?r?n?r, teleqraf?i n?vazis? ?oxdan baslamisdi v? bu, b?hr?sini vermisdi evli olmasalar da, bir-birl?rin? ?ox uygundular. Ola bilsin r?is is?isini s?rf?li adaxli hesab etmirdi v? Yaradanin yaddan ?ixardigi bu ucqara sahzad?nin g?l?c?yini g?zl?yirdi. Dey?s?n, m?tl?bd?n yayindim) yad adam g?r?nd? h?rm?y? ?rin?n, ya da taq?ti ?atmayan it? q?d?r. Teleqraf?iya ona g?r? qisa l?q?b qosdum ki, xosuma g?lm?y?n adamlari m?xt?s?r isar?l?m?k m?nd? v?rdisdi. Guya t?k el? buna g?r? onlar normal adam adlari dasimaga layiq deyill?r. ?lq?r?z, buradakilar AT-dan tutmus k?p?y? q?d?r m?nim ???n m??mma idi. K?p?k dey?n kimi yadima yem?k d?sd?. It? yem?y? n? verirdil?r? ?zl?ri n? yeyirdil?r, axi deyirdil?r ki, buradan aylarla qatar ke?mir. Lap ke?s? d?, stansiyada c?mi bes saniy? dayanan qatardan ?rzaq bosaltmaq olar? H?r sey q?rib?, s?bh?li, sirliydi. Qadin is? h?l? d? k?ndarda dayanmisdi, i??riy? ke?m?y? ?r?k el?mirdi.
G?lin,-dedim.
Qadini qapida saxladigim ???n bir az sixildim. Lakin ?zr ist?m?dim, qoy bilsinl?r ki, burada yeniy?m dey?, ist?dikl?ri vaxt m?ni narahat ed? bilm?zl?r.
Bagislayin, qadinin s?sind?n yorgunluq yagirdi, nasaz ciy?rl?rinin xiriltisi esdilir, t?ngn?f?s olurdu, y?qin ki, caninda salamat yer yoxdu. Sisqa v?cuduna ke?irdiyi, geyimd?n basqa n?y? des?n oxsayan t?nd r?ngli formasiz c?bb?y?b?nz?r bir sey geyimd?n kasad oldugunu g?st?rirdi. O d?qiq? g?nc AT v? r?is qizini, onlarin kasibyana, k?hn?, lakin t?rt?miz geyiml?rini xatirladim.
Bagislayin,-qadin t?krar etdi, ayaqlarini s?r?y?b otaga gir?nd? olan-qalan boslugu isgal etdi.
?zr ist?yir?m, zorla g?l?ms?m?y? ?alisan qadinin ?l??s?z n?zak?ti m?ni qiciqlandirmaga baslayan anda ?lind? ??l g?ll?rind?n ki?ik g?l d?st?si g?r?nd?. -Siz? g?tirdimXos g?lmisiniz.
D?sd?y?m yerin t?lasindan fikrim ?z?md? deyildi v? qadinin son s?zl?rini esid?nd? el? bildim m?ni ?l? salir. Amma haqq namin? dem?k lazimdir ki, onun s?sind? q?tiyy?n istehza notu yoxdu. Qeyri ixtiyari g?l d?st?sini aldim, haraya qoyacagimi bilm?yib ?limd? yell?tm?y? basladim.
?ox m?t??ssir oldum,-burnumun altinda mizildandim,-?ox xosdur
Qadin d?v?t g?zl?m?d?n ?arpayiya oturdu. N? q?d?r ?alissam da heyr?timi gizl?d? bilm?dim, o da heyr?tli baxislarimi g?r?b astadan dedi.
Oglum bu ?arpayida ?l?b,-bir q?d?r susub h?znl? davam etdi.-Bu, inisil yayda olub. Qan qusdu, tez inkisaf ed?n v?r?m? yoluxmusdu. El? usaqliqdan z?if idi. Q?fild?n d? bu x?st?lik Teleqraf?i dalbadal teleqram g?nd?rdi, amma cavab ?ixmadi. D?rman yoxdu, bes aydi qatar da g?lmirdi.-Qadin sanki uzun s?hb?td?n yorulmus kimi susdu, n?f?sini d?rdi.
?limd?ki g?l d?st?si il? yatagi g?st?rib:
O burada ?l?b?-dey? sorusdum.
?im??sdiyimi ifad? ed?n bu h?r?k?ti g?rm?k ???n ?ox da diqq?tli olmaq lazim deyildi.
Qadin n?f?sini d?rib sualimi esitm?yibmis kimi ?vv?lki haliyla davam etdi:
Onu vagzalin arxasinda, buraya yaxin bir yerd? d?fn etdik. Q?brin bel? yaxinda olmasina r?is etiraz etmisdi, amma m?n xahis etdim, dedim ki, uzaga getm?k m?nim??n ??tin olar, o da icaz? verdi. Onu d?fn etdik, ehsan verdik. H?r sey yerli-yerind? oldu. Alti g?nd?n sonra qatar g?ldi. Dogrudur, h?kim g?lm?misdi, dava-d?rman da g?tirm?misdil?r. Qatar he? dayanmadi da. B?lk? d? qatarda h?kim vardi, oglum sag olsaydi bel?, h?kim ona k?m?k ed? bilm?y?c?kdi. B?lk? d? qatarin gecikm?yi xeyirliy?ydi. ?mr?n?n son saatlarini da ?midl? yasadi, qatari g?zl?di, qurtulusunu o qatarda g?r?rd?. ?g?r onun sagliginda qatar bel? Bu ona agir z?rb? olardi. Onun-ogulcugumun iyirmi alti yasi vardi-Qadin ah ??kib q?fil yerind?n qalxib asta-asta qapiya sari getdi. ?ixisda d?n?b dedi: Ist?s?niz, onun q?brini siz? g?st?r? bil?r?m. Sag olsaydi, y?qin ki, sizinl? dostlasardi, el? h?lim xasiyy?ti vardi S?hv etmir?ms?, siz onunla h?myassiniz. Onun q?brini siz? g?st?r? bil?r?m,-qadin t?krar etdi, dey?s?n m?n d?, basimi t?rp?tdim, o, ?lav? etdi.-H?r halda g?lm?yiniz yaxsi oldu. Biz? danisarsiniz, b?y?k d?nyada nec? yasayirlar Amma yox, r?isin xosuna g?lm?z. Biz he? radio da isl?tmirik, radiomuz is? varD?z? radio x?tti yoxdur, radio da qutu kimi durur, ?l? qutu kimi, amma bir vaxtlar radio idi, axi canli kimi danisirdi Yox m?nim xosum g?lmir, he? kimin xosu g?lmir yenilikl?ri ?yr?nm?kd?n. Biz bel? alismisiq, basa d?s?rs?n?z? Yem?k ist?yirsinizs?, asagi d?s?n, ?rzaqla ?rim v? stansiya r?isinin qizi m?sgul olur. Indi yem?k vaxti deyil, amma sizin ???n istisna etm?k olar. S?z?n? bitirib qadin t?l?sm?d?n, keyl?smis kimi qapini arxasinca ?rt?b g?zd?n itdi. Asta, qocaf?ndi yerisind?n d?hlizin d?s?m?l?ri cirildayirdi, sonra cirilti s?si salona en?n taxta pill?k?nd? esidildi. Qeyri-ixtiyari ?limd?ki g?l d?st?sini oynatdim, f?rqin? varib k?nara tulladim v? stolun arxasinda oturdum. Basimin i?ind? h?r sey bir-birin? qarismisdi, diqq?timi toplamaq, d?s?nc?l?rimi yerb?yer etm?k iqtidarinda deyildim. Basima g?l?nl?ri d?rk ed? bilmirdim, m?ntiq? sigmirdi, daha ?ox pis yuxuya b?nz?yirdi, yatmis olsan da, bunun yuxu oldugunu bilirs?n v? pis yuxudursa, ?z?n? oyanmaga m?cbur etm?yin s?ni xilas ed?r. Havalanmadigima ?min olmaq ???n ?z?m? ?imdikl?dim. ?slind? lap yaxsi bilirdim ki, bu, ger??kdi. Q?rib?dir, stansiyaya d?sd?y?m vaxtdan t?xmin?n iki saat ke?m?sin? baxmayaraq, n? q?d?r c?f?ng v?ziyy?t? d?sd?y?m? anladigim halda hiss edirdim ki, yavas-yavas olanlari q?bul etm?y? baslayiram. Sanki bel? d? olmaliymis, bu h?qiq?t? b?nz?m?y?n v?ziyy?t? uygunlasiram, b?lk?, ona g?r? ki, ?oxdan uygunlasmis v? bu h?yat t?rzini t?mamil? t?bii sayan adamlar g?z qabagindaydi. B?t?n bunlarin yuxu deyil, h?qiq?t oldugunu qapi taqqiltisi da t?sdiq etdi. Izn alinmadan qapi a?ildi v? stansiya r?isi qapida g?r?nd?.
Y?qin ki, acmisiniz? dey? sorusdu. Stolun arxasindan qalxmadan basimi t?rp?tdim.
R?is s?z?n? davam etdi:
Yeni adam bizim ???n b?y?k hadis?dir. D?z?, ?asib- qalmisiq.
Basimi t?sdiqedici t?rzd? yell?dim:
Basa d?s?r?m.
R?is razilasmadi:
Yox, tam anlaya bilm?zsiniz. On d?rd ildir m?n bu stansiyanin r?isiy?m. On d?rd il ?vv?l ail?ml? buraya g?lmis?m. M?nd?n iki il sonra teleqraf?i g?lib. O, on iki ild? bizim stansiyada vaqondan d?sd?y?n? g?rd?y?m sonuncu adamidir. Yerd? qalanlar bizd?n ?vv?l burada yasayanlardir. Artiq b?zil?ri qocaliqdan, x?st?likd?n ?l?b.Yaxinliqda ki?ik q?biristanliq da var.
Susdu, alnini ovusdurdu, sanki n?yis? xatirlamaga ?alisirdi. Yaranmis fasil?d?n istifad? edib oturmagi t?klif etdim:
Ayaq?st? qalmayin.
N?? Yox, yox. H?, yadima d?sd?. N? ???n g?ldim? Y?qin basa d?sm?s?n?z ki, burada biz birg? yasayiriq, bir n?v kommuna s?klind?, h?r?nin ?z v?zif?si var. Siz? t?s?rr?fatimizi g?st?rm?k ist?yirdim, ?rzagi ?z?m?z istehsal edirik. N? is?, ?z?n?z g?r?c?ksiniz In?yimiz, toyugumuz, bostanimiz, meyv? bagimiz var. Sadaladigi seyl?r? g?r? kisinin iftixar hissi ke?irdiyi s?sind?n b?lli olurdu, o da hiss olunurdu ki, yen? d? n?yl?rins? adini ??km?k ist?rdi, amma g?l?nc g?r?nm?kd?n ehtiyatlanirdi.-H?r seyi yavas-yavas ?ld? etmisik, b?zi seyl?r m?nim g?lisim? q?d?r vardi. ?n yasli bizim indiki g?z?t?imizin atasi idi. ?ox yaslanmisdi, c?mi ?? il ?vv?l v?fat edib, amma dem?k olar ki, ?mr?n?n sonuna kimi v?zif?sini yerin? yetirib, asta-asta isl?yirdi. El? is basinda da ?ld?. Sonra n?v?si,g?z?t?imizin oglu ?ld? Y?qin arvadi siz? danisib. Bura onun otagiydi. H?, bel?. N? dey?c?kdim? H?, dem?li, biz v?zif?l?ri ?oxdan b?l?sd?rm?s?k v? h?r? ?z isini g?r?r. Siz? d? is tapilar. Basa d?s?rs?n?z d?, yaranmis s?raitd? isd?n k?nar qala bilm?zsiniz. Kim bilir n?vb?ti qatar hacan g?l?c?k? H?l?lik
?lb?tt?, dedim. Hansi isd?n des?niz, yapismaga haziram
N?? R?is bir q?d?r inamsiz sorusdu, hiss olundu ki, ?iyinl?rind?n dag d?sd?. Y?qin ki, m?nim ?z?yola olduguna o q?d?r d? ?mid etmirmis, yeni adama ehtiyatla yanasmasi t?biiydi. Q?rariniz m?ni sevindirdi-sad?l?vhl?kl? mizildandi. Basa d?s?rs?n?z d?, burada bizim ???n h?r isl?k ?l qiym?tlidir. Biz ?ox deyilik, amma is-g?c ?oxdur, zorla ?atdiririq. Bel? yasayis, acindan ?lm?m?k ???n yalniz ?z?n? g?v?nm?k tamam basqa seydir, el? deyilmi? S?h?r deyil ki, h?r sey hazir olsun,-deyib kisi yenid?n susdu.
R?isin davam etm?k fikrind? olmadigini g?r?b dill?ndim.
Aydindir. B?lk? ?yl?s?siniz?
O, s?ks?nib fikirl?rind?n ayrildi.
Ah, yox! G?ldim sizi ?agirim ki, bir az toqqanin altini b?rkid?siniz. Sonra is? ist?s?niz, t?s?rr?fatimizla tanis olarsiniz v? siz? bir is tapariq. N? bacarirsiniz?
Sual m?n? o q?d?r q?rib? g?ldi ki, qulaqlarim cingild?di. Bu sual qatarin m?ni aldigi d?nyaya m?xsus deyildi. Bu sual oturdugum ?l?mli otaqda asilib qalmayacaq q?d?r buraya aiddi N? bacarirsiniz? dey?, sorusdu adam v? sual ?t?b ke?mis k?l?yin t?siril? h?l? d? yell?n?n budaq kimi qulagimda s?sl?nm?kd?ydi. Xatirlamaga ?alisdim, g?r?m hansi isi bacariram ki, yerin? d?ss?n. O h?yatimda (bu da maraqli m?qamdir, buraya g?lisiml? m?nim, y?qin ki, el? onlarin da h?yatimiz x?tl? iki- bu S?h?rciy? varid olmamisdan ?vv?lki v? bu stansiyaya d?sd?y?m?z-d?vr? b?l?nm?sd?r) m?sgul oldugum cizmaqara?iliq kimi bos-bos is burada ke?m?z, ?halisi ?ox olan b?y?k s?h?rl?rd? ?izmaqara?iliqla ??r?k pulu qazanan olar, burada ?sl isd?n yapismaq lazimdir. ?sl. M?n n? bacariram?
Az-maz massaj v? iyn?terapiya il? m?sgul oluram. Agrilari, yorgunlugu, yuxusuzlugu g?t?r?r?m.
Pis deyil?-deyib r?is intizarla m?n? baxdi.Y?ni, daha n? bilirs?n?
Lap ?vv?ll?r insaatda isl?mis?m, iribloklu evl?r ???n panel hazirlayirdim.
Bu is ??tin biz? g?r?k olsun.
H?,-uzaq ke?misimi xatirladim- m?nc?, bu is yarayar: agaclara qulluq etm?yi ?ox sevir?m. Usaq olanda bagimizda atam ?yr?tmisdi. Meyv? agaclarimiz, qizilg?l kollarimiz vardi. ?hd?sind?n g?lirdim.
Yaxsidir, bu, is? yarayar, d?zd?r, bagbanimiz g?z?t?idir, amma s?n ona k?m?k ed? bil?rs?n. Olar?
?lb?tt?, m?mnuniyy?tl?,-dey? cavab verdim.
Danisdiq.
M?n torpagi sumlayib yumsalda, ?kin ???n qaza bil?r?m.
R?is g?l?ms?yib dedi:
Basa d?sd?m.
Bir az d?lg?rlik d? etmis?m. Bu, ?oxdan olub, amma lazim g?ls? yadima sala bil?r?m.
Yaxsi. Asagiya en?k. Indi g?n-g?nortadi, g?nd?zl?r bizd? he? kim dinc?lmir, yalniz gec?l?r. Indi g?ls?niz d?, siz? istisna ed? bilm?rik.
Oldu, dedim. -Onsuz da istirah?t etm?k fikrim yoxdu.
Otaqdan ?ixdiq, qapi n? i??rid?n, n? d? bayirdan baglanmirdi. Ensiz, ciriltili pill?k?nd?n (ta alisana q?d?r burada h?r sey adama dar v? ciriltili g?lir, otaqlar vaqon kimi dar, d?hlizl?r dar, eyni vaxtda iki adam ke?? bilm?z, h?tta salon da uzunsovdu, d?s?m?l?r cirildayirdi, b?y?k, lakin ensiz soba tavana ?atirdi, k?hn? parovozlarin tenderin? b?nz?yirdi) enib salona d?sd?m.
H?, bax, daha bir sey,-dedim, qeyri s?uri olaraq c?miyy?tin h?zurunda ?z? ?ixarilmali seyi axira saxlamisdim, artiq salonda c?miyy?tin qarsisindaydiq.-Moment,-deyib ?limi r?isin ?iynin? saldim v? ucu g?r?nm?y?n qirmizi lenti ??kdim,-Hop!-bu d?f? onun qulaginin ardindan qizil sikk? ?ixarib n?mayis etdirdim.
O!-Stansiya r?isi heyr?tl? s?sl?ndi: qizil sikk?.
M?n ovcumu a?ib heyr?td?n n?f?sini ??km?y?n tamasa?ilarima ki?ik sari sikk?ni g?st?rdim.
Stansiya r?isi ?lini qizila uzadib dedi:
?oxdandir pula ?lim d?ym?yib. Onu m?nim qulagimdan ?ixardiniz?
Buna b?nz?r bir sey-dey? d?qiq cavabdan yayindim.
Dem?k, bu m?nimdi?-R?is sad?l?hvc?sin? maraqlandi.
Yox,-dedim-Bu m?nimdir. M?n siz? sad?c? fokus g?st?rdim.
Fokus?
B?li. Bu, fokusdur, izah etm?y? basladim, ?lin c?ldliyi, basa d?s?rs?n?z?
O q?d?r d? yox,-r?is etiraz etdi-Dem?k pul m?nim deyil?
Ata,-r?isin qizi s?hb?t? qarisdi,-bu fokusdur, sirkd? g?st?rirl?r ha, yadina d?s?r?
O q?d?r d? yox, az-maz. Fokus, fikirli-fikirli t?krar edib k?n?ls?z halda sikk?ni ?z?m? qaytardi.
Imkan olduqda ?linizin c?ldliyini biz? g?st?r? bil?rsinizmi? R?isin qizi bir az nazlana-nazlana sorusdu. Bel? g?z?l seyl?ri ?oxdan yadirgamisiq.
?lb?tt?, m?mnuniyy?tl?,-dedim.
Hami buradaydi, stansiyanin r?isi t?krar bizi bir-birimiz? t?qdim etdi- Onlar agizlarini a?ib yen? m?n? ekzotik m?c?z?, qeyri-adi m?xluq kimi tamasa edirdil?r. G?r?n?r, m?n buradaki ?ox seyi d?rk ed? bilm?diyim kimi, onlarin da agli k?smir ki, onlarin stansiyasinda insan nec? qatardan d?s?, ?agirilmamis qonaq kimi h?yatlarina m?daxil? ed? bil?r. Bel? basa d?sd?m ki, stansiya r?isi hussuzlugundan yenid?n bizi tanis edir, amma he? kim onun s?z?n? k?sib tanisliq m?rasiminin ke?irildiyini s?yl?m?di.
M?n d? dinm?zc? t?krar ?ll?ri sixdim. Heyr?tli baxislar, t?b?ss?md?n isar? olmayan ?zl?r, quru ?lsixmalar. H?r sey birinci d?f? oldugu kimiydi. Azaciq yumsaqliq hiss olunurdu, v?ziyy?t m??yy?n ?alar almisdi, g?r?n?r, m?n otagimda oturdugum az vaxt ?rzind? sakinl?rin s?raiti m?zakir? etm?k v? bas vermis fakta uygunlasmaq imkanlari olmusdur. Maraqlidir ki, stansiya r?isi bizi eyn?n ?vv?lki kimi, bir ad bel? ??km?d?n tanis etdi, fikirl?sm?k olardi ki, b?y?k d?nyadan t?crid olunub buraya yerl?sdikl?ri uzun ill?r ?rzind? insanlar adlarini itirmisdil?r.
Bu bizim g?z?t?idir, bu teleqraf?i, bu, m?nim qizimdir, bu, g?z?t?inin arvadi,-r?is sadaladi,-bu, bufet?idir, bu, m?nim arvadimdir, xahis edir?m, tanis olun, bu is? s?rnisindir, s?hv?n bizim stansiyada d?s?b, t?sad?fi s?rnisin dey? bil?rik,-m?ni d? t?qdim ed?rk?n ?vv?lki t?qdimat t?rzind?n az da olsa, sarpmadi, bir az s?bh?l?nm?y? basladim, y?ni dogrudanmi h?r f?rs?td? n?mayis etdirm?y? ?alisdigi kimi hussuzd?r.
Bel?likl?, biz bir k?lm? s?z s?yl?m?d?n, bir s?s bel? ?ixarmadan t?krar tanis olduq. M?n? el? g?ldi ki, basqalarindan f?rqli olaraq r?isin qizi q?rib? baxdi v? ?limi ?vv?lki ?lsixmalardan f?rqli sixdi, bir ne?? saniy? artiq saxladi. Bunu yeni adamla tanisligin dogurdugu t??ss?ratin ayagina yazib ?n?m verm?dim. Sonralar b?zil?ri AT kimi (adlarini axirad?k bilm?dim) bir, ya iki h?rfl? isar?l?ndi, amma h?l? onlarin arasinda yasamaliydim.R?is, buyurun deyib, ensiz qapini g?st?rdi, qapi ?n platformadan ?ox ensiz arxa platformaya a?ilirdi v? biz t?s?rr?fata baxmaq, m?n? m?vafiq is tapmaq ???n ?ixdiq. M?ni yedirm?k y?qin ki, yaddan ?ixmisdi, ?z?m d? xatirlatmaq ist?mirdim, ke?irdiyim sarsintidan acliq hiss etmirdim. ?ixdigimiz arxa platforma c?mi bir iki addimliqdi, yerd?n haradasa bir metr h?nd?rl?kd?ydi. Platformadan asagiya atildim v? g?zisl?dikc? uzanan ??l? baxdim, artiq ne??nci d?f?ydi heyr?tl?ndim, platformanin ucundaki d?rd ?yri pill?k?nl? asagi en?n stansiya r?isi yaxinlasib he? bir sey ifad? etm?y?n n?z?rl?rl? m?n? baxdi.
.
.
, (https://www.litres.ru/natig-rasulzade/ev/) .
Visa, MasterCard, Maestro, , , , PayPal, WebMoney, ., QIWI , .