Слоy моб
Дзянiс Трусаy
Кнiга “Слоy моб” была напiсаная на працягу некалькiх гадоy, у яе yвайшлi тэксты Дзянiса Трусава на англiйскай, беларускай, в’етнамскай, польскай i рускай i мовах, у тым лiку вершы, якiя друкавалiся y кнiзе ад iменi Дзiны Мележ, лiрычнага альтэр-эга аyтара (Дина Мележ. В вечный нешмяк. Гродно, 2008). Беларускiя тэксты y кнiзе – аyтарызаваны пераклад з рускай мовы Паyла Касцюкевiча i Марыi Мартысевiч, апроч тэкстаy: “Нiколi”, “Хутка канiкулы”, “29.Х.37”, “Па траекторыi пчалы”, “Тры мацi”, “Менск Непераменск”, “Тастамент”, створаных Дзянiсам Трусавым па-беларуску.
Дзянiс Трусаy
Слоy моб
Трэцяя кнiга Дзянiса Трусава – паэта i музыкi, якi нарадзiyся y 1978 y Наваградку, жыy у Гораднi i Варшаве, Язева, Штабiне, а з 2016 года жыве y Ханоi – гэта iнтуiтыyны суплёт вершаy, песень, i лiрычных мiнiяцюр i навел на англiйскай, беларускай, в’етнамскай, польскай i рускай i мовах.
Прысвячаю бацькам
У Ампетыянii вельмi папулярнае апошнiм часам дзiyнае захапленне.
Называюць яго slow-mob.
Людзi дамаyляюцца пра сустрэчу y iнтэрнэце, потым развiтваюцца з сем'ямi, бяруць цёплыя рэчы, гэблi i зборнiкi бардаyскай песнi ды сыходзяць у лясы. І разам будуюць там горад i жывуць у iм – пакаленне за пакаленнем, жывуць роyна тысячу гадоy.
А потым раптам разыходзяцца, як нiчога нiякага.
Тэксты, якiя вы сустрэнеце y гэтай кнiзе, – водгулле падзей i станаy, якiя мелi месца падчас аднаго з такiх “слоy-мобаy”.
Бяспамятка
Калi доyга-доyга-доyга…
Калi доyга-доyга-доyга крочыць па лясной дарожцы ад Альхоyкi на поyнач…
Калi доyга-доyга-доyга крочыць па лясной дарожцы ад Альхоyкi на поyнач i пры гэтым не скакаць, не ехаць, не бегчы, але змыкаць адзiнец i паказнiк правай рукi на жоyтай галоyцы дзьмухаyца i павольна размiнаць гэтую вiльготную жоyтую мазгаyню – двойчы направа i тройчы налева, i пры гэтым накульгваць на левую нагу, i чатыры разы кланяцца кожнаму сустрэтаму на дарозе ядлоyцаваму хмызу, i тройчы круцiцца вакол сябе, шторазу, як пачуеш зязюлю, i не вiтацца з пахiлым мёртвым Тэслам, што сядзiць на мурашнiку, i скрыжоyваць пальцы, праходзячы паyз вялiзны дуб, у галiнах якога спiць, скруцiyшыся абаранкам, счарнелы, але вечна жывы Ленiн, i падмiргваць таксама вечна жывому, але прасвятлеламу Дэйвiду Боyi, i не адскокваць ад паyпразрыстага чорна-белага паравоза, але даць яму прамчацца скрозь цябе, выхоплiваючы i выносячы з сабой усё фантомныя, несапраyдныя атамы, i на скрыжаваннях збочваць туды, куды падзьме ветрык, i хавацца ад першага дажджу, але не хавацца ад другога i трэцяга, i пяяць па дарозе yсе песнi свету, i цягнуць кожную з iх да канца, пакуль яна не ператворыцца y попел на вуснах.
І вось калi няyхiльна крочыць, i змыкаць, i размiнаць, i накульгваць, калi кланяцца i круцiцца, скрыжоyваць, не вiтацца, падмiрваць i не адскокваць, збочваць i спачатку хавацца, а потым ужо не хавацца, i пяяць, i цягнуць да канца, i нi разу пры гэтым не памылiцца, то y вынiку ты вернешся y самы-найсамы назад.
І вырасце поyсць, i праточацца пахi, якiх ты нiколi не ведаy, i спынiцца калыханне лiчбаy i зумканне эпiтэтаy. І yся жывёла, кветкi i сузор'i страцяць найменнi, а ты – сваё iмя, але гэта будзе прыyкрасна i зусiм не страшна.
Нос па ветры, палка-капалка y дужым кулаку, падобнае y падобным.
Ты знойдзеш на yзлеску гняздо курапатвы i павячэраеш цёплымi яйкамi, i закусiш горсткай ажыны. І заснеш пад хмызам у iмху, а y далёкай-далёкай-далёкай-далёкай Альхоyцы цябе yжо нiколi не дачакаюцца.
Сова
В лесу живёт двуглавая сова. Пушистый полуночный космос крыл.
Я тёмную поцеловал сосну. И как домой идти я позабыл.
В лесу живёт двуглавая сова. Но мы с тобой живём в полуквартире.
У нас за дверью не бывает зла, у нас за дверью дважды два всегда четыре.
В лесу живёт двуглавая сова, живёт как человек, как леший бродит.
И терпеливо неплетомое плетёт.
Мы не рабы, рабы не мы.
Хищник на воле.
Qvarta vigilia
Я намагаyся падаyжаць памяць – ад дожджычку y чацвер i па сей калядны дзень, па начах уставаy, таптаyся вакол стала, а на стале скакалi чарцяшкi, зусiм яшчэ нераспазнаныя, але yжо пагрозлiвыя i небяспечныя.
Часам мне чулiся серэнады, усё як мае быць, са словамi i музыкай, такiя гучныя, ажно каб суняць гэтую музыку, я бiyся галавой аб батарэю, пазбаyляючыся ад д'ябальскiх спеваy да апошняе ноткi.
Я спрабаваy не выходзiць з дому, калi yначы яны гукалi мяне пад акном, я трымаyся як мог – пазногцямi, тэлефонамi, вершыкамi i yсмешкамi, але yсё саслiзгвала i ляцела надвор, дзе яны yжо чакалi, такiя сумныя, недасягальна сумныя – тры сястрыцы, тры дзявiцы, тры парадкi. І першая сястрыца была чорнатварая, i калi яна глядзела, то бачыла навылёт. А другая сястрыца была бязрукая, але калi яна хапала за горла, нельга было анi выцерабiцца, анi yцячы. А трэцяя сястрыца спазнавала чалавека, спазнавала да самае глыбiнi, i пасля гэтага yжо чалавек не жыy доyга.
І я стаяy перад iмi y снежным сумёце, спадзеючыся, што ты прыйдзеш i yстанеш памiж iмi, сястра мая нявеста. Але ты нiколi не прыходзiла.
Кундалiнi самотнага лыжнiка
Георгiю Іванаву
Ён памятае яшчэ ржавае лета i пясок на зубах, i цёплую гарэлку, i гуркi, i тое, як яна звiвалася пад iм i пахла арэхамi… І камары, i камета…
Цяпер – снег, ноч, i лесу зусiм не пазнаць. Зноyку гэтая лiхаманка, ён так хоча яе, i гэта падаецца яму дзiyным, таму што ён ужо не бачыць, як даyней, а яе можна yбачыць толькi так, як ён бачыy тады.
Паскараючы бег, ён думае, што яны i так былi непатрэбнымi, абыякавымi медыумамi лета. Гэтая думка амаль супакойвае яго. Ненадоyга.
Парыпвае снег пад лыжамi, чарнеюць хваiны, чырванее страх у ягонай галаве. Разгойдваецца белы трохкутнiк аблiчча. Усё ясна. Нiчога не ясна. У гурбах яму мрояцца рысы ейнага аблiчча, абрысы цела – ён хапае снег прыгаршчамi i есць, i смяецца ад роспачы i бяссiлля. Снег – пякучая жаданая гарачая магма – знянацку растае y горле. Мiма, зноy мiма. Ён сплёyвае i адкашлiваецца, стоячы на карачках, а хваiны yзносяць заклёны: “Спi, спi, неспакойны, кладзiся, тут мякка, тут добра – кладзiся, с-с-с-спi!”
Космас i yтульны будзiльнiк на тумбачцы y ейнай спальнi. Боль у скронях i кволая надзея. Ён выпраyляе яе y бяздонныя тонi, чорныя воды, крынiчныя вiры.
– Вазьмi мяне за руку, любы.
Вярнуyшыся да памяцi, ён бачыць, што пацiскае яловую лапку.
У грыбы
Вось грыбнiк знайшоy вока.
Блакiтнае пяшчотнае вока глядзела на грыбнiка з моху.
Вока мiргнула, грыбнiк нахiлiyся.
Вока заплюшчылася.
Грыбнiк дастаy нож.
Нападалёку yпала шышка, адскочыла ад галiны i пстрыкнула па кары.
Уверсе, у карунках хвоi, амаль ля самага неба, усё раптам згадала ваверчанё i пасiвела.
Усе людзi спярша добрыя i yсе дзецi спярша неyмiручыя.
І вочы спярша – ненаглядныя.
Спярша yсё – нiшто.
Ішоy па лесе грыбнiк навобмацак, варушачы бровамi над крывавымi чорнымi дзiрамi.
Ішоy, мусiць, вiдаць, магчыма дадому.
У цёплым iмху на yзлеску плакала блакiтнае пяшчотнае вока.
zimna wojna
(З альбому “Dead Europe FM”, 2009)
graniczymy
tylko raz —
rozporkami
graniczymy
tylko raz —
ranami warg
ranami warg
korkociagami
kregoslupоw
graniczymy
beznamietnie
relaks
orgazm
barter
zmeczenie
i znоw —
dwa ponure
mocarstwa
lezace obok
siebie
wydalaja
dyplomatоw
wysylaja
szpiegоw
graniczymy tylko raz
*
idzie snieg
idzie zimna
wojna
*
jest luty
Як было да Вялiкага Прамянiстага
Аднойчы y Ампетыянii не yзышло сонца.
Усе былi вельмi занятыя сваiм жыццём i гэтага зусiм не заyважылi.
Працавалi станкi, адразаючы трошачкi больш працоyных пальцаy, чым зазвычай, гадзiншчыкi мружылiся крыху мацней, у дзяцей хованкi перасталi карыстацца папулярнасцю. Ампетыянскiя вытворцы слюдзяных пляжных акуляраy збанкрутавалi.
І цеплаходы плылi, гiнучы часцей. І неyпрыкмет шрыфт Брайля зрабiyся нацыянальным алфавiтам.
Глядзець тэлевiзар i не глядзець тэлевiзару зрабiлася абое-рабое.
Але нiхто не заyважыy, што сонца не yзыходзiла.
І было так датуль, пакуль не нарадзiyся Вялiкi Прамянiсты.
Але адгэтуль у Ампетыянii мудрыя людзi кажуць: “Пераначуем – менш пачуем”.
+ + +
хлопчык, укушаны ветрам
о, зубы ветру, што сцялi маю галаву!
о yчэпiстыя, атрутныя зубы, што сцапалi мяне на паyдарогi да цiхiх заток правiнцыйнага жыцця! вецер павабiy мяне, заразлiвы смерч, чорны вiхор, а зубы ягоныя загнутыя на захад – нiхто не вернецца з пашчы ветру, нiхто не прыйдзе з захаду.
я хлопчык, што круцiць глобус.
я хлопчык, што yведаy, дзе y сусвету захад.
я хлопчык, укушаны ветрам.
Паyвiшнёвы сад
Пазаyчора скусiлi з неба Поyню, маман хадзiла скардзiцца гарадавому.
Гарадавы сказаy, што yсiм есцi хочацца i каб маман не пераймалася.
Мама плакала на парозе y чырвоныя неyразумелыя рукавiцы.
Кока i я згатавалi маме гарбаты.
Учора ноч навылёт з неба цякла чырвоная крывавая абражаная поyня.
Лiза ноч навылёт у аранжарэi з тэлескопам, потым – з рання y сталовым пакоi, з пабялелым тварам. Падаецца, яна таемная байранiстка.
Кока i я – мы напiсалi манiфест аб недапушчальнасцi адкусванняy ад Поyнi.
І вось занач мы yсёй хеyрай выбрылi y свой кастрычнiцкi напаyвiшнёвы сад.
Праблема намiнацыi
Рыбар i рыбак iшлi гразкiмi беражкамi ды спрачалiся. Не, ты не рыбак, казаy рыбар рыбаку, ты падумай, пакруцi мазгамi як след, нiякi ты не рыбак, чаго ж ты зубы прадаеш, з чаго смяешся, а сам ты хто? Ты ж таксама не той, за каго сябе выстаyляеш, ты таксама не той, а yвогуле зусiм не, з цiкавасцю гляджу на цябе. Стоп, стоп, стоп.
І яны сталi. Селi. Налавiлi рыбы – кожны багата. І дадому яны iшлi, абняyшыся за плечы, i yсё роyна было, хто з iх рыбар, хто рыбак, дый наагул, цi яны гэта.
Іхтыяндравае
Я паспеy прыдбаць жабры y сваiм балоце.
Забыyся на yмельства роyнага хаджэння, адгадаваy чорны нервовы хвост.
Я звык цадзiць кiсельную цеплаватую твань скрозь зубы, я звык цалаваць тапелiц.
І клiкаць мяне як – не помню. Цi то Цiхi Андрэй, цi то Іхтыяндр, а, можа, Цiхан.
Мокрая казка, падтопленая фрашачка, раман-калюга, сыры афарызм.
Жыць – не жыць, а плаваць ды ляжаць.
У вiры, побач з домам даглядчыка шлюзу, на самым дне я ляжу y гэтую падводную сваю поyню.
Там, на беразе, гарыць п’янае вогнiшча, людзi спяваюць, людзi сухiя i чырвоныя. Уткнуyся носам у корч, пасмiхнуyся сому.
– Гэй, марак, ты надта доyга плаваy!
У камандзiроyцы
Яна тэлефануе. Упершыню за паyтара года.
Яна кажа: мне тут страшна, мне тут няyцям, мне тут прыязджай хутчэй, мне тут не польская, мне тут расцвiтае ля самога сэрца нешта няроднае, нешта шыпяча-калючае, нешта вярэдлiва-нямоглае.
Еду трамваем, еду зайцам, еду не сонечным, саступаю добрай старой панi месца, пажухлае старое пластыкавае месца ля зашмальцаванага акна.
А тут яна зноy тэлефануе i кажа, i кажа!
Яна кажа: Бога няма, рэшта y камандзiроyцы, ты не сычыш, не колеш, ты ж едзеш ужо, калi ты выходзiш?
Я выходжу дзесьцi на Празе, недзе праз дваццаць хвiлiн, сорам i ганьба, разлятаюцца птушкi, калi я заплюшчваю вочы, не магу прыгадаць ейнага твару.
Я набiраю лiчбы на дамафоне, як на калькулятары.
Роyна: дзверы адчыненыя.
Роyна: незнаёмая жанчына са знаёмымi вачыма на парозе.
Роyна: гарачы шампан, мы смяемся i плюём мiнакам на галовы.
Мы танчым у спальнi i ямо y ванным пакоi.
Пакуль Бога няма, пакуль рэшта y камандзiроyцы.
Прылiy, адлiy
Яны чакалi. Так склалася, што за бясконцы час чакання дзейнiк неyпрыкмет злiyся з выказнiкам, можна было сказаць проста “яны”, а “чакалi” мелася на yвазе само сабой, можна было сказаць “чакалi” – i тут ужо рабiлася зразумела, што гаворка iдзе пра iх, бо кожны з iх чакаy, сярод iх не было нiкога, хто б не чакаy, таму што той, хто чакаy, быy “яны”.
Яны чакалi, iх чаканне складвалася y адметную працягласць, у якой любая мiнуyшчына была будучыняй. Яны чакалi, чакалi самадастаткова, нiхто з iх не задумваyся пра тое, чаго яны чакаюць. Часам паyставала недзе yдалечынi нейкае небрыдлiвае чужое слова “прылiy”, адзiнае слова, якое было iм вядома, але ягонага значэння нiхто не помнiy, таму яны былi сабой, таму яны yвогуле былi.
Іхнiя ссохлыя целы, нагрэтыя бязлiтасным сонцам, цiха гучалi, калi гарачы вецер пралятаy па-над iмi. Іхнiя спясочаныя душы нячутна шаргацелi yсярэдзiне гарачых глiняных чарапоy. Іхнiя распаленыя да беласцi вусны шчасна yсмiхалiся велiзарнай пустэльнi, што разляглася перад iмi, пустэльнi, дзе нiколi не наставала прахалодная ноч, дзе заyсёды адбывалася паyдзённае пекла. Час запёкся, прастора плавiлася, яны чакалi.
Але вось нешта адбылося. Яны не пераставалi чакаць, але адчулi, што цяпер яны чакаюць iнакш. Змяненне не было iх iнiцыятывай, яно проста не магло сыходзiць ад iх, яно паyстала як бы само сабой, у адной з iхнiх мiнуyшчын, адначасова праецыруючыся паводле законаy iхняга чакання y будучыню. Цяпер будучыня трохi рознiлася ад мiнуyшчыны, а няyцямнае слова “прылiy” неадчэпна суправаджала кожны момант iхняга чакання, пракладваючы якасна новую сувязь памiж мiнуyшчынай i будучыняй. Аднак цьмяны неспакой, якi з’явiyся ад падзелу мiнуyшчыны i будучынi, не адрываy iх ад чакання. Яны па-ранейшаму чакалi, хай чакалi yжо чагосьцi пэyнага, што было yтоена за таямнiчым словам “прылiy”, але yсё ж “яны” раyнялася “чакалi” i раyнавага захоyвалася. Памяць цяпер паведамляла iм iншую працягласць, парушаючы самадастатковасць iх чакання, задаючы пытаннi: “Калi?”, “Што?”, “Як доyга?”, “Навошта?” i “Дзе?", – памяць рабiлася yсё больш адчувальнай i пацiху выпiналася за межы мiнуyшчыны. І надышоy момант, калi yсе iхнiя будучынi i мiнуyшчыны адступiлiся наyзбоч, адкрываючы перад iмi сцэну, на якой адбывалася цяпершчына, памяць у гэты момант конча выслабанiлася i зрабiлася часткай цяпершчыны.
А y цяпершчыне пачаyся прылiy. Мiльёны тон вады абрыналiся на пустэльню адусюль. І яны перасталi чакаць, яны перасталi быць сабой, увасабляючыся y цяпершчыне iншымi, iнакшымi. Цяпер яны былi чыстай радасцю – без мiнуyшчыны i будучынi, яны yбiралi прылiy усiмi порамi, сёрбаючы халодныя струменi, захлынаючыся сцюдзёнай свежасцю, што нахлынула на iх. Яны пiлi, яны пiлi i пiлi, прагна напойваючыся i брыняючы, распускаючыся вiльготнымi мясiстымi кветкамi, прарастаючы вёрткiм ёмiстым карэннем у мокрую зямлю, пясок iхнiх душ быy даyно змыты прэч, цяпер iхнiя душы струменiлiся i цурчэлi празрыстымi ручаiнкамi, грукаталi магутнымi вадаспадамi i лiлiся вячыстымi добрымi рэкамi. Яны былi y кожным новым iмгненнi, не ведаючы больш iнакшага ад цяпершчыны.
Скончылася yсё хутка. Вада схлынула, сышла y зямлю, нiбы яе i не было, i па пустэльнi праляцеy раз’ятраны агнявы вiхор, знову запанавала сонца, скварачы яшчэ гарачэй. Здавалася, прылiву не было зусiм.
А што сталася з iмi? Недаyвасобленыя, яны знiклi назаyсёды, жар вокамгненна выпарыy iх вадкiя душы, выкраслiyшы iх не толькi з мiнуyшчын i будучынь, але i з цяпершчыны…
Адлiy, Нехта-хiтры гучна рыгнуy i зашпiлiy прарэх. Яшчэ каторы час Ён стаяy, бессэнсоyна вылупiyшы вочы на сухую далiну перад сабою, потым сербануy з пляшкi i, п’яна хiстаючыся, паволi падыбаy кудысьцi прэч, за нябесную цвердзь.
marine
у маiм нутры
мора
там тоне караблiк
я больш не yратую
нiкога
Каралi
Яна давала y яго нырца. Два, тры, чатыры разы на дзень.
– Плюх-шабулдых!
– Плюх-шабулдых!
“Салдацiкам”, спiнай наперад, куляючыся, з разбегу, з месца, звiваючыся – давала нырца y ягоныя вады, заyзята свiдруючы ягоныя глыбiнi.
Яна была гладкая i адважная, яе рухi былi вывераныя, так – гладкая, смелая i трапная.
Там, пад вадой, у ягонай тоyшчы, яна шторазу iмкнулася сягнуць дна.
Спярша y яе нiчога не выходзiла. Ягонае дно глыбока-глыбока. Ён выштурхваy яе на па паверхню, выганяy, выцiскаy яе з сябе. А яна – знову, толькi згусала кроy з вушэй – давала нырца, раз за разам.
– Ну што ж яна, нашто яна так! – думаy ён, – Хай бы плавала, проста плавала, я ж не супраць, але на дно не пушчу, iх нельга на дно.
О, якая yпартая была яна! Яна брала y рукi цяжкое каменне, i каменне цягнула яе да дна, а яна цягнула жылы.
Але i каменне не дапамагала.
І тады яна задумалася – пра тое, кiм ён зрабiyся, i пра тое, кiм не зрабiлася яна. І калi яна думала пра гэта, думкi ейныя зрабiлiся цяжкiя, нагэтулькi цяжкiя, ажно ёй раптам не спатрэбiлася анi каменне, анi iншыя хiтрыкi – цяпер яна iмгненна апускалася на самае ягонае дно.
А на дне, сярод цёмных шчупальцаy-водарасцяy, ляжалi аграмадныя ракавiны. І яна расчыняла ракавiны – проста там, на дне, i зiхценне дзiвосных перлiнаy асвечвала змрочную глыбiню, i тады думкi ейныя рабiлiся лёгкiя-лёгкiя i y iмгненне вока выцягвалi яе разам з перлiнамi на паверхню.
Гэтак – дзень пры днi, яна пазбаyляла ягонае дно перлiнаy, а ён вiраваy, пенiyся, уздымаy аблачыны глею, труцiy яе усiмi сваiмi каракацiцамi i акуламi, крабамi i амарамi, аднак усё было марна.
Яму заставалася адно адчуваць яе вёрткае загарэлае цела, што церабiла тоyшчу ягоных водаy, i адзначаць, як адна за адной знiкаюць ягоныя перлiны. І вось надышоy дзень, калi ейны нож раскроiy апошнюю ракавiну i апошнюю перлiну была паднятая на паверхню.
Яна сядзела на ягоным беразе i нанiзвала пярлiны на нiтку. Ён цiхутка дыхаy, абмываючы ейныя босыя ногi цёплым прыбоем, гэтак лiжа боты скуралупа, канаючы, сабака – не спадзеючыся на лiтасць, не y змозе yкусiць, згасаючы, даруючы yсё.
І вось каралi былi гатовыя. Яна надзела iх на шыю i yстала. Перад ёй распасцiраyся ён, цяпер ужо зусiм iншы, на многiя кiламетры яна бачыла ягоныя мёртвыя воды, цяпер ужо не сiнiя, не блакiтныя, а слепа-чорныя. Анi хвалi, анi рабiзны на вадзе.
Сыходзячы yверх па выдмах, яна колькi разоy памахала яму рукою.
Выцiнанка
Выцiнаю з музыкi гукi —
папрацiналi ж
наскрозь.
Выцiнаю з восенi любоy —
Пажоyкла ж.
*
На чорным-чорным падваконнi
сядзела чорная-чорная котка.
i маyчала.
*
Выцiнаю з жыцця танцы —
не бязногае ж.
Выцiнаю са здымка вочы
не пакiнуць жа ж.
*
На чорны-чорным стале
ляжала чорна-чорная котка
i маyчала.
*
Калi yсё, што павыцiнала,
наляпiць на мёртвага вожыка,
вожык ажыве.
Калi yсё, што павыцiнала,
выцiнаць салаyiнай ранiцай,
пасмiхнуцца маладыя дойлiды.
Калi yсё, што павыцiнала,
наляпiць на цябе —
буду я.
*
На чорнай-чорнай камодзе
муркатала
чорная-чорная котка
y чорнае-чорнае люстра
сама сабе.
Эдэльвайсы
Вось чалавек, якi караскаецца па прыцемках да вершалiн ранiцы, ягоныя вочы, закалыханыя яшчэ не yбачаным, ягоны чорны iрваны правал рота, якi раздзiрае знутры не адбытае, – “Ааааа!” Глытальны позех, пазяхлiвы глыток, што трушчыць цэласнасць часу, – “А-а-а-а!”
Аднойчы ён абарочваецца згары – мы з iм iдзем у адной звязцы. Ён глядзiць на нас з дакорам. Па-над iм – стромая скала прыцемак. Ён крычыць нам скрозь посвiст ветру:
– Дык нашто вы мяне падсадзiлi? Там, долу? Памятаеце?
Не, не, ужо амаль не памятаем… Нiчога… Толькi наспявае yсярэдзiне чорным бутонам, шнарыць у горле кiпцястай лапiшчай, разворвае мяса языка барвовымi схопкамi. Распусцiцца там, наверсе. Дакараскацца абавязкова. Расквiтнець – любой цаной!
І, раскрываючы глотку y глыбiню цемры, мы шалёна караскаемся yгору i галосiм на yсё горла – “А-а-а-а!” І робiмся iмклiвай крыклiвай дзiркай у дзiрцы самiх сябе.
Ранiцы мулка.
Вясне
І няyхiльна адкрывалiся насустрач негуканай вясне, клейкiя чорныя, бубонныя пупышкi маёй перазiмавалай чалавечнасцi, маёй папярхнулай добрасцi. І мы yселiся адно насупраць аднаго i, гледзячы y вочы, адчувалi, як нарастаючым вуркатаннем у нас уваходзiць непазбежнае. Гэтай вясной у любовi не будзе броду.
Mad Dogs Don’t Bark
– Mad dogs don’t bark! Mad dogs don’t bark!
Someone shouted it up the dark hill covered with a velvet blanket of twilights.
We listen, you look at me, fear in your eyes, tsssss, don't you move, it's up there, hush!…
– Mad dogs don’t bark!
But the Moon barks and your eyes bark and my thoughts bark and our love barks. Night inhabits Earth. I take your hand. We step silently. Without a whisper, without a sound, without a bark.
The voice up in the hills tries the young night with its nasty tentacle. We, two mad dogs, deep in love, glad of being, we don't sniff, we don't bite, we don't bark.
The voice dissolves in the woods. We won't hear it again… unless we bark.
The night is ours at least.
Пяць капеек
Яшчэ да нашай эры, да нашай з табой эры, калi я хадзiy сабе хмурны i з пустымi кiшэнямi па непатрэбных вулках, а ты служыла боцманкай на нейкiм парагвайскiм судне, яшчэ да нашай з табой эры, яшчэ да таго дня, калi мы yбачылi адно аднаго як адно аднаго, яшчэ тады я згубiy пяць капеек.
У нашую эру пяць капеек ляжалi сабе y траве, па iх поyзалi багоyкi, на iх бясстрашны мураш дужаyся з зухаватай сараканожкай. І раслi травы, i травы касiлi, а пяць капеек ляжалi. І праляталi стракозы, i падалi рассечаныя злоснымi ятаганамi волаты, праходзiлi статкi i гады.
Пасля нашай эры я жыву далей. З адсотку за згубленыя пяць капеек.
cheese
чэрап мамы
i чэрап таты
i чарапы татавых мам
i чарапы мамiных татаy
i чарнiцы
па краi yрочышча —
шызай цёмнай каронай
прымаy мяне акушэр Шызоеy
забiваy слесар другога разраду Букашаy
а зашываy санiтар Гугуладзэ
а закопваy мяне дзед Закапалыч.
i апынулася
ля возера
у чырвонай
крывавай кароне
усмiхнулася
yпершыню
сапраyднай
усязубай
усмешкай
чэрапу мамы
i чэрапу таты
упершыню па-свойску
упершыню па-чарапейску
Яйкi
Хлебушка yжо такога не купiш, а толькi паралонавы yсё нейкi. Альбертаyну з восьмай кватэры сустрэла, у краму iшла, кажа, сардэчнае y яе горш зноyку, стала таблеткi дарагiя пiць, сын прывёз, можа й дапаможа, а той лекар з чацвёртай палiклiнiкi, так ён выпiсаy тыя, што даражэйшыя, а y аптэцы як назвалi цану, дык гэта ж паyпенсii.
А я, у слоту y такую, дурная, двойчы хадзiла y краму – прыйшла спярша, чаргу адстаяла, а кашалёк жа з грашыма на тумбачцы застаyся y вiтальнi. Яшчэ раз пайшла, што паробiш. Купiла лiверкi, паyбохана хлеба i смятаны тлустай, чай, яшчэ глядзела мяса, добры кавалак ялавiчыны, прыцэньваюся, на суп бы, i так есцi – таксама, а прадавачка-смаркачка, хамка такая, усё па тэлефоне балаболiла, нават на мяне, на старую кабету, не глянула, бессаромнiца. Яшчэ акцыя была, жанчына на зубатычках кiлбаску стаяла раздавала, я кавалiчак з’ела, дарагая страшэнна! Куды мне такую кiлбасу купляць? Хiба на паховiны.
І яйкi пайшла глядзела. Дзясятак гэтых энкалагiчных стаiць тут, вядома, лепш iсцi купiць на рынку, зусiм яны знахабiлiся, iм яйкi каштуюць сёроyна як iкра, але таксама яшчэ акцыя была, свята, адразу трынаццаць яек узяць купiць, а каштуе як адно. Я yсё гляджу, нюхаю гэтыя яйкi – ну нiбыта добрыя, толькi чорным памаляваныя. Пошкаблiла шкарлупiну пазногцем, там белае яйка пад фарбай. Што ж, кажу, маyляy, яйкi чорныя y вас, памаляваныя, а жанчына смяецца, кажа, свята Халовiн, на свята спецыяльна зрабiлi. Купiла гэтыя трынаццаць яек, як гаварыцца. Прыйшла дадому, паела кашу, памыла каструлю. А з акна дзме, забылася папрасiць упраyдома, газету yзяла чытала.
А як ранiцай устала, чаю папiла, дай думаю я яйкi гэтыя. Шчотачкай з мылам iх i сяк, i так, ня адмываецца, варыць, думаю, не буду – навошта, каб фарбай мне гэта набрыняла тутака yсё. Узяла з аднаго яйка разбiла – пасмажу яечнечку. А y абед якраз хуткая yнiзе прыехала, чую y нашым пад’ездзе i y вочка гляджу yсё – Божухна! – Альбертаyну панеслi. Сын кажа, ранiцай прыступ i yсё – на месцы адразу. Жах, бо, кажу, толькi yчора размаyлялi.
Я Альбертаyну добра ведала, нават узяла паплакала. А была цыбулька яшчэ ссохлая, Машачка з трэцяй кватэры занесла зялёнай, харошая дзяyчынка, заyжды паздароyкаецца, спытае, пастукае y дзверы, малайчына, i Сярожа ейны майстар на бiтумным. Так дай думаю з цыбулькай пасмажу, каб не прападала, ну нiчога, што чорныя, смачныя, жаyток жоyты, не тое што з хiмiяй. Ўбiла два на патэльню, цыбулька, але такiя яны апецiтныя, ай, думаю, яшчэ адно адразу. Хлебам з талеркi выцерла, чую пахне дымам, нешта гарыць, я сюды, я туды – у пад’ездзе дым, акно адкрыла, пажарныя пёрыехалi, мiлiцыя, хуткая. Я y акно гляджу – траiх выносяць – Машачку з трэцяй, мужа яе Сяргея i сыночка яшчэ толькi y школу пайшоy, Божачкi мае, учадзелi y кватэры, задымiлася нешта.
Тры днi не спалася потым, што ж гэта робiцца, нядобра мне было, цiск скакаy усё, ну yзрост, страшна сказаць. Капусту даела, поснае таксама мяса варанае было, што з булёна засталося. Потым прыгатавала амлет, з пяцi яек, каб таксама на вечар, мука таксама канчаецца, трэба будзе iсцi. А там радыё гучна yнiзе, цi то y гэтых новых з першай, цi то y Надзькi-п’янтосiхi з другой, бяда-гора! І цэлы дзень радыё на yсе застаyкi. Я сабралася, тэпцi насунула, схаджу yнiз, а гэта не y Надзькi, а y новых, цiсну званок, тут i Надзька выйшла, кажа капец як гучна, стук-стук у дзверы – не адмыкаюць. Надзька хоп, – а там адчынена, зайшлi, клiчам, а Надзька наперадзе iшла, крычыць мне стаяць, не iсцi, я з разбегу зазiрнула y залу – ажно мне сэрца схапiла – Божухна, кроy паyсюль. А там гэтыя новыя грузiны, цi хто яны там, бiзнесмены yсе зарэзаныя. Ну мiлiцыя зноy у наш пад’езд, мне yсё перад вачыма ад перажыванняy круцiцца, ляжала да аyторка не yставала, Надзька хоць п’янтосiха, наведвала, дапамагла мне, малайчына якая. Ужо потым палягчэла, так кажу, вазьмi сабе вось на бутэльку i яйкi мне пакiнь, адно сабе астатнiя бяры, добрыя, не глядзi-тко, што чорныя.
І зрання шум-гам унiзе, вох, думаю, ну не зноy жа, што ж гэта звалiлася на наш падъезд, нейкi злы кон, мiгцелкi чуваць, ледзь усталася, абглядзелася – а як жа, пад нашым пад’ездам гармiдар – i журналiсты, i мiлiцыя, i хуткая. Да мяне пастукалi, малады такi мiлiцыянерык, ветлiвы, не чула цi чаго ноччу падазронага, я кажу, жах з нашым домам нейкi адбываецца, як Альбертаyна памёрла, так усё памiраюць. Мiлiцыянерык кажа, напэyна, таму што год высакосны, а я не чула нiчога, ён кажа, вы не хвалюйцеся, Надзька, маyляy, з алкашнёй гэтай сваёй пiлi-выпiвалi, палаялiся вiдаць i таксама давай нажамi махаць, паклалi адзiн аднаго ад ран на месцы, а Надзька засiлiлася, высакосны год, тры нябожчыкi, Божухна!
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию (https://www.litres.ru/pages/biblio_book/?art=68877120) на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.