Читать онлайн книгу «Күңелле истәлекләр» автора Галибя Идиятова
К??елле ист?лекл?р
Галибя Ризатдиновна Идиятова
Минем туган авылым «Иске Ярм?к» – Самара ?лк?се. Ул матур ?ирд? урнашкан. ?ч яктан таулар, урманнар чорнап алган, ?ч яктан «Сок» елгасы ?йл?неп ага. Урман, кырлар, болыннар ?ил?к ?имешл?рг? бай, шул кырларда авыл халкы печ?н чаба, ?ил?к-?имеш, ч?й ?л?нн?ре ?ыя, елгада су кер?. Авыл балалары т?рле яктан авыл эшен к?реп ?с?, булыша. Уйнап- к?леп, аралашып яш?дек, ?стек. Шул мизгелл?р бик шатлыклы, матур хисл?р калдырдылар, алар ??р чакта минем к??елемд?. Ист?лекле уйларымны шигырь юлларына салдым…
К??елле ист?лекл?р
Галибя Ризатдиновна Идиятова
© Галибя Ризатдиновна Идиятова, 2023
ISBN 978-5-4496-0894-9
Создано в интеллектуальной издательской системе Ridero
Туган авылым Иске Ярм?кк? багышлыйм
Ярм?к авылым матур жирд?, зур таулар арасында,
Табигате аны? яхшы, усми ананас кына.
Авыл халкы бигр?к у?ган, матур ?йл?р сала
Йорт тутырып мал устер?, ш???рг? ите бара.
Колхоз таралгач авылда, халык аптырап ятмый,
Зур – зур парниклар ясап, яшелч?л?р ?стер?.
Кемг? керс?? ??мм?сенд? узен? к?р? ??н?р,
Чиг?, тег?, ишек ясый- санап бетм?слек эшл?р.
?й т?б?л?ре т?рле т?ст?, яшел, к?р?н ??м з??г?р,
Койма, капкалары да матур- сокланып карап барам.
Машиналар бик куб?йде, зур базарлар булгалый,
Матур- матур концерт куеп халык шатланып яши.
Авыл ?сте кайнап тора, берсе кайта печ?нн?н
Кайсылары жыеп кайта жил?к кичен урманнан.
?ил?к – ?имешне ?ыялар кызлар, у?ган апалар,
?ч яктан авылны чорнап алган урманнар.
?ч яктан ?йл?неп ага Сок елгасы да,
Юк?ле тау ышыклап тора к?ч биреп халыкыма.
Сандугачлар сайрый басып ак каеннарга,
Шунда ?т? яшьлегебез й?зеп чыгып ярына.
Карлыгачлар оя корып, матур итеп сайрыйлар.
Ирт?н уянып китк?ч к??елл?рне назлыйлар.
Ярм?к халкы бик тырыш ул, кояштан ирт? тора,
Намазларын укып алгач, ашыгып эшк? бара.
Бер-берсен? ярд?м итеп ?м?л?рг? баралар,
Кыш к?ненд? ашка й?реп Коръ?нн?р укыталар.
09.2013 ел
Сезне сагынып иск? алам
Х?с?н бабай Габдулхалимовны, тормыш ипт?ше Фархи?амал
Назир кызын, аларны? уллары – (минем бабай-?би.) З?ки бабайны, киленн?ре П?рхиз? ?бине иск? алып.
Утырып уйладым, ?ни, ?тием язмышын
К?пне к?рг?н бит алар, авыр булган заманалар.
? ?бил?р, бабайлар тагы да интекк?нн?р
Кечкен? сабыйлар бел?н авылдан куылганнар.
Ян?се аларны? булган ике к??? ??м бер аты.
Озатканнар бит аларны Казахстанга кад?р.
Кеше малсыз була инде, эшне бик яратмаса,
?би, бабайлар кебек, ?и?н?рне сызганмаса.
Алар бел?н балалары яш?г?нн?р ч?ллект?,
Аерылгач туган илк?йд?н, кем ген? яши ала?
Суны да китерг?нн?р бочка бел?н арбада,
Землянканы каплап торган иске такталар гына.
Т?не буе б?рел?р д? улап чыккан крыйда
Нишл?п инде курыкмасын куылган бала-чага?
?би, бабай ?зг?л?нг?н, авылда калган кызлары
Малайлар да таралганнар кайсысы кайсы якка.
Кош оясын тараткандай, таратканнар аларны
Безне? ?би, бабайларны, бар м?лк?тен, сарайны.
И бабакай ??м ?бек?й, кыен булгандыр сезг?
?зг?л?нг?н й?р?гегез «тукталган» ул чит ?ирд?.
Ике б?л?к?й кызчыкны алып кайткан туганнар.
Югалган диеп саналган, со?рак табылган малайлар.
Токымыгыз д?рес яш?п, таптылар тормыш ямен,
Оя корып, бала устереп, горур кешел?р булып.
Буын ?ебе югалмады, тугры булды ул илг?,
Орден, медальл?р алып хезм?т иттел?р ?ирд?.
Х?с?н бабай, тыныч йокла, оныклары? бит ис?н,
? кайсысы башын салды сугышта дошман бел?н.
Онык, оныкчыклары? барда тырыш, у?ганнар, б?хетлел?р,
Жыелышып сезне? каберд? укыйбыз без догалар.
Токымыгыз хазер яши илнен ??р почмагында
??м кайталар сагынышып сез яш?г?н ?ирл?рг?.
Курерг? дип сезне? ?йне, кырларны, урманнарны
Сезг? р?хм?тл?р ?йтерг?, эч?рг? дип суларны.
Агач бит ул чиста булса, корталмыйлар тамырын
Ул бит ?аман матур ус?, куп биреп ботакларын.
04.2013 ел
Яш?дел?р алар матур, бер авыр с?з ?йтмич?
Гатиятуллин Ризатдин ?тием?, М?карр?м? Закиевна
?нием? багышлап, аларны иск? алып язылды.
Шундый матур, ж?йге к?нне туган мине ?нием.
Алып керг?н ?ти ми?а бакчасыны? ?имешен.
Яшелч?д?н т?мле кыяр ит?ген? т?яг?н
Шатлыгыннан ?ниемне? булм?сен? китерг?н.
?ни тел?кл?р тел?г?н, матур к?йл?р к?йл?г?н,
«Яхшылыкта ?с кызым» – дип яратып ирк?л?г?н.
«Кыенлыкны жи?? бел син, булмый гел ансат кына,
Кешел?рг? яхшы булып, яш? балам ??рчакта.
Безне? ?ни яшь ку?елле, биеп алды, шаярды
Йомшак ку?елле ?тием мо?а бары елмайды.
Яратты ?ни ?ырларны, концертны калдырмады.
Бавырсак, ??йм? пешереп, туганны ашка алды.
Г?лл?рене? матурлыгы ямьл?ндерде ?йл?рне,
Кайнап торган самовары тышка кад?р к?ренде.
Яш?дел?р алар матур, бер авыр с?з ?йтмич?.
Сыйлы ?ст?л т?мле ашлар була иде ??рчакны.
Минем ч?чл?ремне ?ни тасмалар бел?н ?рде,
Матур итеп к?лм?кл?р д? яратып ми?а текте.
Кара киез итегем? кызыл бант ул беркетте,
Ап-ак кар ?стенд? алар бигр?к матур к?ренде.
?ти, ?ни колхозчылар, тырышып эшл?дел?р,
Х?рм?т бел?н ялга чыгып, дус-тату яш?дел?р.
Менэ хазер ?сте инде сезне? т?пчек кызыгыз,
Туганнарны? арасында уртак серд?шче булып.
07.2002 ел
Балачак х?тир?се
Колхоз кырларында эшл?дек без ??йл?рне.
Шаулап торды шатлык бел?н Юк?ле тау тир?л?ре.
Сыйныфташлар бел?н ирт? торып бара идек утауга.
?стердек без суган, кишер, к?бест? д? шалкан да.
Ж?й буена эшк? жыйды безне Ш?йм?рдан.
Казлар кебек тезелешеп ?т? идек ярлардан.
Матур иде ж?йл?ре, кызу булды к?нн?ре,
Т?шке ашка туктагач, булды бигр?к ку?елле.
Ашъяулыкларны ж?еп катык ??м кес?л ашадык.
?нилэр пешерг?н ипине дуслар бел?н б?лештек.
Мен? шулай звенода унлап кыз идек без,
Ял итеп алгач, кит? иде х?л кереп.
Су буеннан су кермичэ кайтмый Ярмэк кызлары
Тиз-тиз ген? жыенып, без коендык суларда.
Кояш шунда нурын сибеп, ирк?л?де, назлады.
Чумып-чумып, к?лешеп, я?гыраттык тауларны.
Менэ тагын таралып без утауга тотындык,
Шулай ??йл?ребез ут? иде тырышып.
Колхозчы апаларыбыз утады ч?гендерне,
Аннан кайтып каршы алдылар болындагы к?туне.
Авыл ?стенэ сибел? кориандр исл?ре,
Эш к?не тыныч утк?ч, халык с?тл?п эч? ч?йл?рне.
? кичл?рен жыелышып бара идек кинога.
Урамнарда туйганчы уйнадык качышлы ??м лапта.
К?з к?ненд? яшелч?не таратмыйча без ?ыйдык,
Улч?п, санап ??м тутырып колхозга тапшырып тордык.
Й?рдек следларга Похвистневога, Самарага,
Яхшы у?ышлар алганга д?штел?р безне анда.
Шулай итеп м?кт?бебез ?йр?тте безне эшк?,
?лгер? идек булышырга ?ти – ?нил?рг? д?.
Укучы малайлар тракторда эшл?де,
Кайсы ч?чте, кайсы урды, тик ятмады ж?йл?рне.
Уку елы башлангач, кил? идек м?кт?пк?,
Укытучылар шатлана иде без ?сеп китк?нг?.
Сабантуена кайту
Кайтабыз без туган авылыбызга
«Сабантуй» – очрашу к?нен?.
Ныклап ?г?р уйлап караганда
Без кайтабыз яшьлек д?верен?.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию (https://www.litres.ru/book/galibya-rizatdinovna-idiyatova/kun-elle-ist-lekl-r-40521529/) на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.
Галибя Ризатдиновна Идиятова
Минем туган авылым «Иске Ярм?к» – Самара ?лк?се. Ул матур ?ирд? урнашкан. ?ч яктан таулар, урманнар чорнап алган, ?ч яктан «Сок» елгасы ?йл?неп ага. Урман, кырлар, болыннар ?ил?к ?имешл?рг? бай, шул кырларда авыл халкы печ?н чаба, ?ил?к-?имеш, ч?й ?л?нн?ре ?ыя, елгада су кер?. Авыл балалары т?рле яктан авыл эшен к?реп ?с?, булыша. Уйнап- к?леп, аралашып яш?дек, ?стек. Шул мизгелл?р бик шатлыклы, матур хисл?р калдырдылар, алар ??р чакта минем к??елемд?. Ист?лекле уйларымны шигырь юлларына салдым…
К??елле ист?лекл?р
Галибя Ризатдиновна Идиятова
© Галибя Ризатдиновна Идиятова, 2023
ISBN 978-5-4496-0894-9
Создано в интеллектуальной издательской системе Ridero
Туган авылым Иске Ярм?кк? багышлыйм
Ярм?к авылым матур жирд?, зур таулар арасында,
Табигате аны? яхшы, усми ананас кына.
Авыл халкы бигр?к у?ган, матур ?йл?р сала
Йорт тутырып мал устер?, ш???рг? ите бара.
Колхоз таралгач авылда, халык аптырап ятмый,
Зур – зур парниклар ясап, яшелч?л?р ?стер?.
Кемг? керс?? ??мм?сенд? узен? к?р? ??н?р,
Чиг?, тег?, ишек ясый- санап бетм?слек эшл?р.
?й т?б?л?ре т?рле т?ст?, яшел, к?р?н ??м з??г?р,
Койма, капкалары да матур- сокланып карап барам.
Машиналар бик куб?йде, зур базарлар булгалый,
Матур- матур концерт куеп халык шатланып яши.
Авыл ?сте кайнап тора, берсе кайта печ?нн?н
Кайсылары жыеп кайта жил?к кичен урманнан.
?ил?к – ?имешне ?ыялар кызлар, у?ган апалар,
?ч яктан авылны чорнап алган урманнар.
?ч яктан ?йл?неп ага Сок елгасы да,
Юк?ле тау ышыклап тора к?ч биреп халыкыма.
Сандугачлар сайрый басып ак каеннарга,
Шунда ?т? яшьлегебез й?зеп чыгып ярына.
Карлыгачлар оя корып, матур итеп сайрыйлар.
Ирт?н уянып китк?ч к??елл?рне назлыйлар.
Ярм?к халкы бик тырыш ул, кояштан ирт? тора,
Намазларын укып алгач, ашыгып эшк? бара.
Бер-берсен? ярд?м итеп ?м?л?рг? баралар,
Кыш к?ненд? ашка й?реп Коръ?нн?р укыталар.
09.2013 ел
Сезне сагынып иск? алам
Х?с?н бабай Габдулхалимовны, тормыш ипт?ше Фархи?амал
Назир кызын, аларны? уллары – (минем бабай-?би.) З?ки бабайны, киленн?ре П?рхиз? ?бине иск? алып.
Утырып уйладым, ?ни, ?тием язмышын
К?пне к?рг?н бит алар, авыр булган заманалар.
? ?бил?р, бабайлар тагы да интекк?нн?р
Кечкен? сабыйлар бел?н авылдан куылганнар.
Ян?се аларны? булган ике к??? ??м бер аты.
Озатканнар бит аларны Казахстанга кад?р.
Кеше малсыз була инде, эшне бик яратмаса,
?би, бабайлар кебек, ?и?н?рне сызганмаса.
Алар бел?н балалары яш?г?нн?р ч?ллект?,
Аерылгач туган илк?йд?н, кем ген? яши ала?
Суны да китерг?нн?р бочка бел?н арбада,
Землянканы каплап торган иске такталар гына.
Т?не буе б?рел?р д? улап чыккан крыйда
Нишл?п инде курыкмасын куылган бала-чага?
?би, бабай ?зг?л?нг?н, авылда калган кызлары
Малайлар да таралганнар кайсысы кайсы якка.
Кош оясын тараткандай, таратканнар аларны
Безне? ?би, бабайларны, бар м?лк?тен, сарайны.
И бабакай ??м ?бек?й, кыен булгандыр сезг?
?зг?л?нг?н й?р?гегез «тукталган» ул чит ?ирд?.
Ике б?л?к?й кызчыкны алып кайткан туганнар.
Югалган диеп саналган, со?рак табылган малайлар.
Токымыгыз д?рес яш?п, таптылар тормыш ямен,
Оя корып, бала устереп, горур кешел?р булып.
Буын ?ебе югалмады, тугры булды ул илг?,
Орден, медальл?р алып хезм?т иттел?р ?ирд?.
Х?с?н бабай, тыныч йокла, оныклары? бит ис?н,
? кайсысы башын салды сугышта дошман бел?н.
Онык, оныкчыклары? барда тырыш, у?ганнар, б?хетлел?р,
Жыелышып сезне? каберд? укыйбыз без догалар.
Токымыгыз хазер яши илнен ??р почмагында
??м кайталар сагынышып сез яш?г?н ?ирл?рг?.
Курерг? дип сезне? ?йне, кырларны, урманнарны
Сезг? р?хм?тл?р ?йтерг?, эч?рг? дип суларны.
Агач бит ул чиста булса, корталмыйлар тамырын
Ул бит ?аман матур ус?, куп биреп ботакларын.
04.2013 ел
Яш?дел?р алар матур, бер авыр с?з ?йтмич?
Гатиятуллин Ризатдин ?тием?, М?карр?м? Закиевна
?нием? багышлап, аларны иск? алып язылды.
Шундый матур, ж?йге к?нне туган мине ?нием.
Алып керг?н ?ти ми?а бакчасыны? ?имешен.
Яшелч?д?н т?мле кыяр ит?ген? т?яг?н
Шатлыгыннан ?ниемне? булм?сен? китерг?н.
?ни тел?кл?р тел?г?н, матур к?йл?р к?йл?г?н,
«Яхшылыкта ?с кызым» – дип яратып ирк?л?г?н.
«Кыенлыкны жи?? бел син, булмый гел ансат кына,
Кешел?рг? яхшы булып, яш? балам ??рчакта.
Безне? ?ни яшь ку?елле, биеп алды, шаярды
Йомшак ку?елле ?тием мо?а бары елмайды.
Яратты ?ни ?ырларны, концертны калдырмады.
Бавырсак, ??йм? пешереп, туганны ашка алды.
Г?лл?рене? матурлыгы ямьл?ндерде ?йл?рне,
Кайнап торган самовары тышка кад?р к?ренде.
Яш?дел?р алар матур, бер авыр с?з ?йтмич?.
Сыйлы ?ст?л т?мле ашлар була иде ??рчакны.
Минем ч?чл?ремне ?ни тасмалар бел?н ?рде,
Матур итеп к?лм?кл?р д? яратып ми?а текте.
Кара киез итегем? кызыл бант ул беркетте,
Ап-ак кар ?стенд? алар бигр?к матур к?ренде.
?ти, ?ни колхозчылар, тырышып эшл?дел?р,
Х?рм?т бел?н ялга чыгып, дус-тату яш?дел?р.
Менэ хазер ?сте инде сезне? т?пчек кызыгыз,
Туганнарны? арасында уртак серд?шче булып.
07.2002 ел
Балачак х?тир?се
Колхоз кырларында эшл?дек без ??йл?рне.
Шаулап торды шатлык бел?н Юк?ле тау тир?л?ре.
Сыйныфташлар бел?н ирт? торып бара идек утауга.
?стердек без суган, кишер, к?бест? д? шалкан да.
Ж?й буена эшк? жыйды безне Ш?йм?рдан.
Казлар кебек тезелешеп ?т? идек ярлардан.
Матур иде ж?йл?ре, кызу булды к?нн?ре,
Т?шке ашка туктагач, булды бигр?к ку?елле.
Ашъяулыкларны ж?еп катык ??м кес?л ашадык.
?нилэр пешерг?н ипине дуслар бел?н б?лештек.
Мен? шулай звенода унлап кыз идек без,
Ял итеп алгач, кит? иде х?л кереп.
Су буеннан су кермичэ кайтмый Ярмэк кызлары
Тиз-тиз ген? жыенып, без коендык суларда.
Кояш шунда нурын сибеп, ирк?л?де, назлады.
Чумып-чумып, к?лешеп, я?гыраттык тауларны.
Менэ тагын таралып без утауга тотындык,
Шулай ??йл?ребез ут? иде тырышып.
Колхозчы апаларыбыз утады ч?гендерне,
Аннан кайтып каршы алдылар болындагы к?туне.
Авыл ?стенэ сибел? кориандр исл?ре,
Эш к?не тыныч утк?ч, халык с?тл?п эч? ч?йл?рне.
? кичл?рен жыелышып бара идек кинога.
Урамнарда туйганчы уйнадык качышлы ??м лапта.
К?з к?ненд? яшелч?не таратмыйча без ?ыйдык,
Улч?п, санап ??м тутырып колхозга тапшырып тордык.
Й?рдек следларга Похвистневога, Самарага,
Яхшы у?ышлар алганга д?штел?р безне анда.
Шулай итеп м?кт?бебез ?йр?тте безне эшк?,
?лгер? идек булышырга ?ти – ?нил?рг? д?.
Укучы малайлар тракторда эшл?де,
Кайсы ч?чте, кайсы урды, тик ятмады ж?йл?рне.
Уку елы башлангач, кил? идек м?кт?пк?,
Укытучылар шатлана иде без ?сеп китк?нг?.
Сабантуена кайту
Кайтабыз без туган авылыбызга
«Сабантуй» – очрашу к?нен?.
Ныклап ?г?р уйлап караганда
Без кайтабыз яшьлек д?верен?.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию (https://www.litres.ru/book/galibya-rizatdinovna-idiyatova/kun-elle-ist-lekl-r-40521529/) на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.