Сафед. Ма?м?аи шеър?о
Ша?зод Кен?азода
Дар ин ма?м?а шеър?ои шоири ?авони самар?анд? Ша?зод Кен?азода ?амъовар? шудааст. Ин нахустин дафтари ашъори вай буда, дар шеър?ояш хонандагон бо мавз?ъ?ои пасту баланди зиндаг?, иш?, инсонпарвар? ва муаммо?ои глобалии ?а?он р? ба р? мешаванд.
Сафед
Ма?м?аи шеър?о
Ша?зод Кен?азода
© Ша?зод Кен?азода, 2024
ISBN 978-5-0062-8398-5
Создано в интеллектуальной издательской системе Ridero
Ту барои ман азиз?!
Ту барои ман азиз?!
Ту барои ман тамоми дилу ?он?,
ки нафас?ои ман аз будани он мехезад,
Ва забонам, ки фа?ат номи туро медонад,
Ва ду чашмам, ки туро мебинад,
Ва лабонам, ки зи лаб?ои ту як б?саи гарм
Ва танам о??шат
Ва ду дастам, ки ба зулфи ту зи ночор?
ра?е мехо?ад,
Ту ба ман бо ?амаи ?астият
ва ба ин хомушию мастият
Каси даркортарини ман?, зебои дилам!
Ту барои ман азиз?!
Ки дигар ?еч касе, мисли ту бар дил
натавонад нишаст,
Ва ?афас ро?и дигарро ба ?ама хубу баде
рост бибаст.
Ла?заеро, ки ба ман бахшид?,
Дами зебои ?а?он буд барои мани девона ?амон,
Ту зи ман дур мабош,
Ту фа?ат бо ман мон!
Ту барои ман азиз?!
Ч? биг?ям,
Ч? наг?ям…
Ч? ки мег?иву гуфтиву шунудам,
?амааш дар ёдам
Ту ки ?аст? мани зиндон? ?аме озодам…
Рост?
ман зи ?аётам
Бо ту бошам
шодам!…
«Дар мав?и зиндагист, саропо ву?уди мо…»
Дар мав?и зиндагист, саропо ву?уди мо,
Фар?е надорад бар касе, буду набуди мо.
Пас аз ?аме пайдо шавад, анд??и тозае,
То оташи дигар занад, бар р?йи дуди мо.
?у?рофиёи ин замин танг асту бесамар,
Дар назди ?а?ми ?усса?ои бе?удуди мо.
Созанда, най навозу биг? бар мани асир,
Оё ту дид? ранг, ба са?фи кабуди мо?
Аз мо набуду хостем, аз мо шавад яке,
Бо латма мерабояд онро ?асуди мо.
Кай омадан сиё? буд, кай рафтан ончунон,
О?ози марги мост, рафи?ам, вуруди мо.
«Ман ба дил кандани дилдор, надорам бовар…»
Ман ба дил кандани дилдор, надорам бовар,
Ва чун осон шавам инкор, надорам бовар.
Дар ниго?аш ?ама дарде, ки аён аст маро,
Бизанад хандаи саршор, надорам бовар.
Ла?за?о мегузаранду ?ами ман дар ?афасам,
«Хайр!» г?яд саду як бор, надорам бовар.
Дили мо хонаи хубест, вале бе дару дом,
?ар к? ояд, накунад кор, надорам бовар.
Зиндагон? ба сари мо ч? ?афо?о дорад?
Ба сукути сари бозор, надорам бовар.
Онк? мисли мани оши? ?амаг? бедор аст,
Дорад аз ман ?ами бисёр? Надорам бовар.
?арч? гуфтанду биг?янду наг?янд, вале
Ман ба дил кандани хуммор, надорам бовар!
«Мо наметарсем аз те?у туфанги ?еч кас…»
Мо наметарсем аз те?у туфанги ?еч кас,
Мо намехо?ем бедодиву ?анги ?еч кас.
Мо намедонем пиндори бадеро аз азал,
Мо намеронем ?арф аз ному нанги ?еч кас.
Мо намег?ем дар ин зиндаг? чизе бад аст,
Мо намемонем бар тасвиру ранги ?еч кас.
Мо наме??ем айб аз кори ?ар бечорае,
Мо намедорем хас бар чашми танги ?еч кас.
Мо намехандем бар ?оли ?а?и?атгуфтагон,
Мо намемирем аз борони санги ?еч кас.
Мо намесозем аз сар к???ои бесурур,
Мо намегардем ро?и пойи ланги ?еч кас.
Мо наметонем оё, пас биг?едам чаро,
Мо намегирем мулки худ зи чанги ?еч кас?
Мо наме?ун?ем, эй дил, бо ту бар р?йи замин,
Мо намес?зем ?алби поку шанги ?еч кас!…
«Гарч? дил?о ?амаг? бар рухи ту побанд аст…»
Гарч? дил?о ?амаг? бар рухи ту побанд аст,
Иш? зебост, ба зебоии ту монанд аст!
Иш? чун омада, медон? ба ?алби оши??
Боиси ин ?ама девонаг? як лабханд аст.
«Д?ст дорам!» Ба ?ама гуфтани ин нодонист,
Агар онро ту шунид?, ки ?амон савганд аст!
Бовар? дор?, агар д?ст надор? ту касе,
Ба дили мо бинигар, ойинаи дилбанд аст.
Иш? – ва?те ба ту ?ам омадаву тан?о?,
Лек аз дидани аксе дили ту хурсанд аст?
Иш?, яъне ба ту маънои ?аётат омад,
Ки ту ме??? варо, лек надид?, чанд аст.
Иш? – он аст, ба дилдодаи худ мег??:
– Иш? зебост, ба зебоии ту монанд аст!
«Сия?чашмони ту аз сар бурун созад…»
Сия?чашмони ту аз сар бурун созад
хаёли мо,
Наметарс? чаро ин гуна аз ?а?ру уболи мо?
Чу як девона такрораш кунам, аммо намеёбам,
Биг? то кай ?авоберо намеёбад суоли мо?
Дар ин тан?о? мегардам, зи худ бегонаву шояд,
Касе ёбад хабар аз хастагии ?албу ?оли мо.
Намедонам кадомин ла?за меп?шад ба тан ?ома,
Ба мисли к?даки урён, таманнои му?оли мо.
К? мебозад ба ?уз мо дар тамошого?и ин дунё,
Чунин девонавор аз иш?и ту дар са?на роли мо.
Нашуд баъд аз вафоти ?офизи Шероз? кас пайдо,
Ки созад р?зу шаб зо?ир,
чунон риндона фоли мо.
Кунун парвози одам дар ?аво он сон
гарон гардид,
?ама донад, шикаст?, ?амчу дил?о бехи боли мо.
Биё, бо з?ри лабханде, ?а?онеро чаро?он кун,
Намедон?, ч? тур м??то?и иш? аст э?тимоли мо.
«Ч? тавр аз ин дилам берун кунам…»
Ч? тавр аз ин дилам берун кунам
ёди туро ?онон?
Дилам г?яд макун ?а?ру
бирав созиш бикун бо он.
Намег?ям, намег?ям, чунин ?астам,
чунон ?астам,
?азорон дардро дар кун?и ?албам
кардаам пин?он.
Ку?о хуршед метобад, намебинам, чаро, эй дил?
Бароям осмон абрист, ?ар дам мезанад борон.
Касеро ман намехо?ам, намедонам, ч? мехо?ам?
Туро ман д?ст медорам, ту? наздиктарам аз ?он.
Ба р?ят аз та?офул чизи дигарро намебинам,
Агар р?зе бимирам аз фиро?ат, мешав? ?айрон?
Бирав, эй марди доно, нест ин?о ?ойи хом?ш?,
Аз ин девонаг? ?осил гирифтам, гаштаам сарсон.
Бипурсидам зи бас, шояд касе инро намедонад,
Ку?о о?оз шуд ин ?исса кай пайдо кунад сомон?
Тамоми умри к?то?ам, ба ?и?ри че?раи мо?ат,
Гузашт, эй ме?рабон, о, ин дилам
бар ?оли худ гардон!
«Магар аз хона биронанд…»
Магар аз хона биронанд,
ку?о мерав?, эй д?ст?
Хаста чун к??и Дамованд, ку?о мерав?, эй д?ст?
?ама манзил, ки ба як ?о барад охар сари моро,
Ту ба ?уз назди Худованд, ку?о мерав?, эй д?ст?
Умри якбора ба овораг? бигзашта равад, ?айф,
Ту на сарсон шуд? ?арчанд, ку?о мерав?, эй д?ст?
?ар ?адар сонияи мо, ки ишорат ди?ад аз ?айб,
Бишнав аз фосила як панд, ку?о мерав?, эй д?ст?
Гарчи бишкаст? тамоми дилу ?онро, ч? биг?ям?
Ба амал кардани савганд, ку?о мерав?, эй д?ст?
Шав?и дидори ту дар дида аён аст, биё,
то бо ман,
?амнафас бошиву хурсанд, ку?о мерав?, эй д?ст?
Ро?и ма?суди ту дур аст, бале, дури дарози бе?ад,
Пеши ман о, ба Самар?анд, ку?о мерав?, эй д?ст?
«Ин ч? сиррест…»
Ин ч? сиррест,
ки дар ?они ту пин?он шудааст?
Он ч? с?зест, ба мо решаи фармон шудааст?
То кунун р?йи ?а?он ?амсафари иш?, ки буд
Аз ниго?и дили Ма?нун ?ама ?айрон шудааст.
Назаре афкан? кофист ба мо, вовайло,
Дидаат мурдаи моро ?ама дармон шудааст.
Зи ку?ое ба замин Одаму ?авво омад?
Пас аз он манзили мо хонаи шайтон шудааст.
Айби мо бар сари нафсе натовон истодем,
Баски он дам ба шикоят сари имкон шудааст.
А?л дорему забон, дида, ?а?он мебинем,
Чанд к?ре ба ?авас г?? мусалмон шудааст.
?алби вайронаи моро ту? меъмори азиз,
Чи кунам, чун дили зебои ту вайрон шудааст?
Самар?андам
18-уми октябр —
р?зи ша?ри Самар?анд аст
Бароям, эй сабо, овард? пай?оми Самар?андам,
Ки дурам ман, ч? зебо гуфтиям
номи Самар?андам.
Забон ?айрон, биг?ям ё наг?ям,
шод? рафт аз ман,
Мусофирам, ба ёд ояд, фа?ат коми Самар?андам.
Шаби торик, хиёбони ?авонон, боми Регистон,
Шабе?и он набошад дар замин,
роми Самар?андам.
Агар амсоли онро ман кунам таъриф, ку?о дорад,
Чу нону обу себу ноку бодоми Самар?андам?!
Замину осмонаш пок,
чун хал?и нак?ву хоксори худ,
?ама фори? зи ?ам,
озод? – а?коми Самар?андам.
Намехо?ам, тамоми сарвати дунё шавад аз ман,
Бароям бе?тарин ?оиза,
ша??ом? – Самар?андам.
Ромишгари бузург
Ба Устод Му?аммадризо Ша?ариён
Эй садоят аз баланди?о ба мо орад хабар,
Ин садоро аз дили мо то абад, ?аргиз мабар.
Эй замину осмон мушто?и о?анги нават,
Бар хур?ш о!…
Наъра зан!…
Исён кун!
?амро бубар!…
Эй, ки дар майхонаи мо май ту?, со?ар ту?,
Дар замони безабон, тан?отарин довар ту?.
?ар?и иш?ему ба мо аз дард?о ёвар ту?,
Боз ?ам андешаи нав ор, чун гул?о ба бар.
Мо зи о?анги ту ?онро бар амон овардаем,
Мо чаро? андар ни?оди ин замон овардаем.
Мо туро ?амчун ба ?алби хеш аз он овардаем,
Боз р??и ?ар касе бинмо ба о?ангат забар.
Як суруди оши?она, як суруди бе?убор,
Аз ту мехо?ем, эй Устоди бузурги табор.
Бо садоят бар дили мо зав? ор, озод? ор,
То касе натвон занад бар реша?ои мо табар.
Эй замину осмон мушто?и о?анги нават,
Хезу бо ?ар ?усса?ои умр, чун Рустам, ситез!…
«Тул?ъи партави ?уснат…»
Тул?ъи партави ?уснат
бароям довар? дорад,
Хушо, ки дидани р?и ту ме?ри ховар? дорад.
Ба иш?ам бо ниго?и ш?х? мангар, эй малаксимо,
Дилам бар ваъдаи барбоди ту чун бовар? дорад.
?афо?оят пазируфтам, пазироям, ки баъд аз ин
Фалак бар дидаи мо турфа на?шу совар? дорад.
Биг?ям шукри Яздоне, маро осуда медорад,
Ба посухи маша??ат андаке ?ам ёвар? дорад.
Зи о??ши ба?ори худ маро беба?ра месоз?,
Дарахти умри мо га? хушку га? боровар? дорад.
Маро дар оташи иш?ат бис?зон?, намемирам,
Му?аббат ин чунин з?ру сари ?анговар? дорад.
«Садои хаста будани маро шунидани ту бас…»
Садои хаста будани маро шунидани ту бас,
Маро ?амин шуниданат, ди?ад ?азору як нафас.
Ба ра?ми одатам, туро намекунам дигар хаёл,
Чи гуна иш?и ме?рубон, ситам кунад ба ?они кас.
Каб?таре, ба с?и ман наё, зи ман хабар нагир,
Бубин чи тавр ?олатам, бубин чи танг шуд ?афас.
Дар ин ?авои зиндаг? шамоли тунд мевазад,
Ту пушту пешро нигар, намонда ?е? асар ба пас.
Азизи ман, ба ро?аму равам ба назди ту, басе
Зи те?и чашми ?одуят, зиёда мешавад ?авас.
?ама ?афо барои як нафар гарон? мекунад,
Агар навозише бувад, шарик намо, ба ?адри хас.
«Таърих на имр?зу на фардои ?а?он аст…»
Таърих на имр?зу на фардои ?а?он аст,
Бигзашта да?и?у олами ?айб ни?он аст.
Илму амали мо ?амаг? ба?ри паёмест,
Аз бори сипаргашта бари хайр гарон аст.
Бе?уда ма??ем нивиштори ниёгон,
Ма?м?аи пай дар пайи анд??у фи?он аст.
Болиданамон аз ?ама ин на?ри аён чист?
Не ?о?ати гуфтору на даркори баён аст.
Бо фурсати имр?за фа?ат ро? кушоем,
?ар ла?за ба пайдоиши м?ъ?иза макон аст.
Ояндаи рахшон ба назар мерасад ар ?ол,
Дар дил шараре бошаду пайванди такон аст.
Ин гардиши сонияи умр аст, на таърих,
Пир?зию и?бол ки вобаста бар он аст.
Р?йовар? дар асри тамаддун ба ?афо ?айф,
Идроки ?ав? бештар аз тиру камон аст.
Дар к?и на?оти ?ама ма?суди абармард,
Анд?хтани ?олати имр?зи замон аст.
Падар
?ар замон аз буданам дар ин замин
Мешавам шодон, чу тифли безабон.
Менамоям шукри яздоне, ки ?аст
Мекунам шукри тамоми ин ?а?он.
Р?з то р?з мерасам ман бар камол,
Аз набуди?о нагаштам дарбадар.
То кунун ?аргиз надидам ман завол,
Дар сарам чун соябон гардид падар.
Ёд дорам, ?арфи аб?адро шабе,
Бо ?азорон ран??о ом?хтам.
Буд он устоди ман, шодон будам,
Г?иё асрори ган? ом?хтам.
Пеш рафтан дар ра?и некyву ?а?,
Он биём?хт, ин шиори зиндагист.
Иш? варзидан ба илму маърифат
Як ?адам бар давраи тобандагист.
Бор?о таъкид намуд, бар ман: – Писар!
Шоир? бар д?ши ту орад ?аме!
Лек, аммо, ман набитвонам падар,
Тарки шеъру шоир? кардан даме.
Дар раги ман хун занад ту?ён чу мав?,
Ин ?амон хуне, ки дар раг?ои ?ст.
Гар расад р?зе сарам бар то?и ав?,
Ин ?ама аз ран?у захмат?ои ?ст.
?авон?
?авон?! Бо ту ман аз к?ча?о бисёр нагзаштам,
накардам бештар монанди дигар?о худандоз?.
Ба ишрат?ои бе?амтову даври д?стонам ?ам,
надидам ?еч худро дар миёни ба?су ла?боз?.
?авонам то ?ан?з аммо, мисоли ман ?авоне ку?
Чунон саргарми ?ав?оям, ки г?? дар сарам олам.
Надорам то?ате бар ?арзаг?и?ову масти?о,
Барои бо худам будан, ?а?они хол? мехо?ам!
Ман андар байни ин дунёю он дунё парешонам,
Ба р??ам ?омае п?шидаам, о?иста мес?зад.
На оташ меди?ад ан?ом ин умри гаронамро,
Ман аз те?е бимирам,
к-он нига? бар сина мед?зад.
?авониям, чунон зуд аз барам парвоз мехо?ад,
Дигаргун мешавад то рафт дар оина?о тасвир.
Наметарсам сиё?и м?ям ар гардад сапед, ин сон
Дарахтон сабз мер?янду хок? мешаванд охир.
?азорон ?айф, медонам, ?авон? барнамегардад,
Аз ин р?, ман ?амин ?оло, худамро боз месозам.
Ба шеърам меди?ам болу ба ?арфи хеш озод?,
чу бо ?ар як сухан бар ?алби инсоне ра? андозам.
?авон?! Бо ту мехо?ам, рафи?и ?оние бошам,
Набитвонад ?удо кардан туро аз ман талотум?о.
Гузашти солу ма? орад, агар чанде ба р? ожанг,
бароям даргузашту пир? монад ?амчу маф?ум?о.
Олу
Як дона олуро гирифту бар да?он андохт,
бо дидани ман дар лабаш лабханд?о омад.
Бо н?ги м?яш аз ?аё бар бозие пардохт,
аз дидаам чашмаш гирифту бар замин омад.
Г?? ки дар ум?и ниго?ам буд шарори бар?,
ё сад ?азорон ?илваи кай?они бепоён.
Аз ман намедонист ку?о бигрезад ин ?ангом,
ман бо тамоми ?астиям дар иффати ? ?ар?.
Мо ?ар ду худ биспарда будем андари доме,
чун як асири шодмон, чун бастаи озод.
Дар а?л оромию дар дил ш?ълаи коме,
тан?о ба ?оли мо гуво?е буд, ки ? ?ам бод.
О?иста поям мени?ам с?и парипайкар,
о?иста лаб во мекунам то ?оли ? донам.
Ва?, ин ч? зебо?? К? зод онро чу як заргар?
Ва?, ин ч? э?сосе, ки ман ?озир ди?ам ?онам?
Дар р?и ? сурхии олу мешавад пайдо,
дар чашми ман уммеди будан дар бараш як дам.
Кош ин дами т?лонии умрам шавад, аммо
?усни варо то ла?заи охир надидан кам!…
Пазиро?
Ман худамро мешиносам!
Одамам дар мав?и одам?ои дунёе, ки ме?мон мешаванд ?ар р?зу нобуд ?ам,
Одамам, буду набудам бо ?аво вобаста, медонам.
Андарунам ба?ри сурхе то нафас дорам
?авас дорад,
Сайр бинмояд тамоми ?исму ?онамро.
Ман худамро мешиносам!
Зодаи де?ам ва дар ша?ре худамро
?усту?? дорам,
?арф?оям б?и де?истону
рафторам намуди де?аро дорад,
То ?ан?з аз худ намесозам каси волома?омеро,
Чун ки дар де?ам ?ама монанди к??у
хонаи лоянд,
Содаву бо ?ам ?арину бериё, дилбанд.
Тифлаке будам, падар аз дасти ман медошт,
Шояд аз дасташ гузашт ин шоир? бар ман.
Як дам аз шеъру ?азал дур? надидам ?еч,
Ла?зае бар ин ?удо? то?атам ?ам нест,
Ман худамро бо китоби панди Мавлоно,
Бо шакаргуфтори?ои Саъдии Шероз,
Бо ниго?и ?офизу бо дониши Сино,
Бо наси?ат?ои Соиб мекунам пайдо.
Ман худамро мешиносам, мекунам э?од,
Иш? меорад ба лаб о?анги зеборо.
Го? ?ар?и олами беш аз тамоми ?астии худ мешавам чун бод,
Го? ба?ри сардии андеша?ое мешавам оташ,
Го? ба?ри сабзии гул?ои дил обам,
Аз азал хокию охир ?амбари хокам,
Дар замини к?чаке монанди афлокам!
Ман худамро мешиносам!
Ин ?ан?з андак,
Худшинос? мекунам то ла?заи поён,
?улла?ое ?аст дар ман, худ намедонам,
Бо гузашти умр як-як мешавад равшан.
Мепазирам ман шуморо ношиносонам,
?улла?ои ноаёни ошнои ман!
«Одатам нест, касеро ба касе бифр?шам…»
Одатам нест, касеро ба касе бифр?шам,
Одатам нест, ба ?арфи ?ама додан г?шам.
Одатам боварии беш ба худ доштан аст,
Одатам дар дили ?ар кас ?авасе коштан аст.
Ба?ри ин мардуми хуш?ол ди?ам дорамро,
?еч нагзошта бар д?ши касе борамро.
Одатам то ки тавонам бинишонам дарахт,
Ди?ад он соя ба гармию ди?ад мева ба сахт.
Д?ст дорам бинишинам ба бари д?ст ?аме,
Байни ин давра фа?ат сул?у ба дил нест ?аме.
Д?ст дорам шунавам ?арфи рафи?онамро,
Д?ст дорам биди?ам гар талабад ?онамро.
Ман аз ин ?о ба худам ?еч намехо?ам, ?еч,
Бигзарад бо ману бе ман нафасе андар печ.
То ?а?он ?аст, фа?ат сул? ба олам хо?ам,
То ?а?он ?аст, фа?ат ме?р ба одам хо?ам.
«Туро озурда мебинам…»
Туро озурда мебинам,
дилат хун гашта баъд аз ман,
Табассум кам ва анд??у ?ам афзун гашта
баъд аз ман.
Зимистони замин яксон намудаст он ниго?атро,
Магар нодида мегирад, ?ама ин дарду о?атро?
Намехо?? ?удо гард? зи ёдам хуб медонам,
Тамоми хотироти бо?ам? ма?буб медонам.
Бароям ла?за?ои ?амдам? буд мисли як р?ъё,
Набояд буд ра?о кардан, кунун фа?мидам он г?ё.
Вале дер аст, акнун бар пушаймон?, ки медон?,
Ту ?ам монанди ман лаб баста
дар торик? мемон?.
Писанди мо ?урур андар миёни иш?у худхо??,
Ман ар шо?и ?а?он бошам,
ту дар ?айди фалак мо??.
Замин ?ои бузурге нест, ин тан?оии мо низ,
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «Литрес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию (https://www.litres.ru/chitat-onlayn/?art=70609504) на Литрес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.