Консепсияи гипноз: муносибати илм?
Андрей Тихомиров
Гипноз як ?олати инсон аст, ки ди??ати мутамарказ, паст шудани ого?ии перифер? ва ?обилияти баланд бардоштани вокуниш ба пешни?одро дар бар мегирад. ?ангоми гипноз ди??ат ва тамаркузи шахс зиёд шуда, ?авоби он?о ба пешни?од?о зиёд мешавад. Гипноз одатан аз индуксияи гипноз? о?оз мешавад, ки як ?атор дастур?о ва пешни?од?ои пешакиро дар бар мегирад.
Андрей Тихомиров
Консепсияи гипноз: муносибати илм?
Му?аддима
Одамон дар т?ли ?азорсола?о ба намуди транс гипноз? дохил мешуданд. Дар бисер фар?анг?о ва дин?о ин як шакли муло?иза ?исобида мешуд. ?одугарони Форс ва Йогаи ?индустон ?азорсола?о бо ма?сад?ои дин? гипнозро амал? мекарданд ва бо ?ар як ?аракати ангушти худ худро ба транси экстаз? меандохтанд. ниго?и наздикро ба н?ги бинии худ ниго? доред; аен аст, ки барои ба ву?уд овардани падидаи месмеризм ба таъсири экзотерик? лозим нест. ?адафи асосии ?амаи ин раванд?о ташаккул додани одати абстраксия е тамаркуз мебошад, ки дар он мавз?ъ пурра ба як идея е зан?ири ?оя?о ?ар? мешавад, дар ?оле ки ? аз ягон объект, ?адаф е амали дигар бехабар е бепарво аст. Аввалин сабти тасвири ?олати гипнозиро дар осори Авиценна, табиби форс, ки дар бораи "транс" дар соли 1027 навиштааст, пайдо кардан мумкин аст. Гипнози муосир дар охири асри 18 ба ву?уд омадааст ва ба шарофати Франс Месмер, табиби олмон?, ки ?амчун падари "гипнози муосир"маъруф шудааст, маъмул гаштааст. Дар он ва?т гипноз ?амчун "месмеризм" маъруф буд, ки Ба Номи Месмер номгузор? шуда буд. Вай чунин мешуморид, ки гипноз як навъ ?увваи мистик? аст, ки аз гипнозер ба одами гипноз? мегузарад, аммо назарияи ? аз ?ониби муна??идон рад карда шуд, ки мег?янд, ки дар гипноз унсури ?одугар? ву?уд надорад.
Назария?ои гуногун мав?уданд, ки гипноз ва падида?ои ба он ало?амандро шар? меди?анд. Назария?ои ?олати та?йирефта гипнозро ?амчун ?олати та?йирефтаи шуур е транс, ки бо сат?и ?ушер?, ки аз ?олати му?аррарии шуур фар? мекунад, тавсиф мекунанд. Баръакс, назария?ои ?айридавлат? гипнозро ба таври гуногун ?амчун таъсири плацебо, аз нав муайян кардани ?амкор? бо терапевт е шакли и?рои тасвирии на?ш?о ме?исобанд.
Усул?ои гипнозии табобати синдроми асабонии р?да ва менопауза бо далел?ои во?е? тасди? карда мешаванд. Истифодаи гипноз барои табобати мушкилоти дигар нати?а?ои омехта ба монанди тарки тамокукаш? ба бор овард. Истифодаи гипноз ?амчун як шакли терапия барои бар?арорсоз? ва ?амгироии осеби барва?т? дар ?араени илм? ба?сбарангез аст. Тад?и?от?о нишон меди?анд, ки гипнози инсон метавонад ба ташаккули хотира?ои бардур?? мусоидат кунад ва гипноз ба одамон к?мак намекунад, ки во?еа?оро да?и?тар ба ед оранд.
Гипноз ?олати хоси ба хоб наздик будани инсон ва ?айвоноти сутунму?ра?ои ол? мебошад, ки дар асоси он падида?ои боздоштани ?исм?ои олии ма?зи сар ?ойгиранд. То сол?ои 60-уми асри 19 тасаввурот дар бораи гипноз ба фарзия?ои спиритуалистии "флюид?ои" махсус е мав??ои магнит?, ?араен?ои махсус, ки г?е аз ?ониби гипнотизер па?н карда мешуданд, асос ефтааст. Тасаввуроти мистик? дар бораи гипноз бо кор?ои олимони рус (В. М.Бехтерев, О. О. Мочутковский, А. А. Токарский ва ?айра) ва фаронсав? (Н. Бернгейм ва Ж. Шарко) вайрон карда шуд. Бо ном?ои ин олимон о?ози та?ияи илмии мушкилоти ?олат?ои гипноз? ало?аманд аст. Он?о а?амияти терапевтии гипнозро муайян карданд ва инчунин на?ши махсуси пешни?одкуниро ?амчун усули истифодаи омили психолог? барои ма?сад?ои табобат? муайян карданд. Аммо дар падида?ои гипноз ?ан?з бисер чиз?ои номаълум бо?? мондаанд. Аз ?умла, гипноз ва пешни?од хато омехта карда шуданд. Тарафдорони равияи психолог? ?оло ?ам мав?еи к??на ва нодурусти Бернгеймро идома меди?анд, ки "гипноз ву?уд надорад, тан?о пешни?од ву?уд дорад, пешни?од худ пешни?од аст". Дар ?амин ?ол, ?одиса?ои гипноз ва пешни?од гуногунанд: агар ?олати гипноз ба инсон ва ?айвонот хос бошад, пас ?ассосият ба пешни?оди шифо?? тан?о хусусияти фаъолияти олии асаби инсон аст. ?ониби физиологии пешни?од дар таълимоти И.П. Павлов дар бораи функсияи сигналии нимкураи калон, дар бораи ?амкории система?ои сигналии якум ва дуюм дар асаби ол?, фаъолияти инсон шар? дода шудааст.
И. П. Павлов Ва шогирдонаш гипнозро дар озмоиш?ои ?айвонот ва мушо?ида?ои одамон дар клиника боди??ат ом?хта, асос?ои илмии падида?ои гипнозро пешни?од карданд, ки ба фа?миши умуми?абулшудаи субъектив?-психологии ?олат?ои гипноз? зарбаи ?атъ? заданд. Асоси назариявии ин аллакай бо таълимоти И.М. Сеченов дар бораи боздошти марказии ма?зи сар аз ?исм?ои поении системаи асаб омода карда шудааст. Дар асоси ?олати гипноз?, мувофи?и таълимоти И. П. Павлов, раванди боздоштан, ки дар шакли хоби ?исман корк?, ки бо па?ншавии нобаробар ва нобаробар дар сат?и ?абати нимкураи калони ма?зи сар ба ву?уд меояд, ?ойгир аст. Ин ма?дудияти фазоии иррадиатсия ва шиддати раванди боздоштан фар?и асосии хоби гипноз? аз хоби таби?, му?аррар? мебошад, ки дар он боздоштан тамоми ?абати ма?зи сарро фаро мегирад (ба ташаккулебии зери?абати поен? низ поен меравад). Дар ин боздошти ?исман одатан оча?ои ало?идаи сут-бедоршав? ну?та?ои посбон?, тавре Ки Павлов он?оро меномид, ниго? дошта мешаванд, ки имконияти ало?аи байни гипнозшаванда ва гипнозкунандаро таъмин мекунанд. ?амин тари?, шахсе, ки дар ?олати гипноз ?арор дорад, г?е аз ?ама ангеза?ои беруна му?офизат карда шудааст, пешни?оди шифо?иро ?абул мекунад. И.П. Павлов маънои бузурги калимаро ?амчун омили шарт?, ки барои инсон хос аст, ?удо кард. Вай ?айд кард, ки калимаи гипнотизер аз як тараф/ дар ма?зи сар тормози рехташударо ба ву?уд меорад, аз тарафи дигар хашмгиниро дар ?исми муайяни ?абати нимкураи ма?зи сар мутамарказ мекунад. ?амин тари?, таъсири ра?обатии ?амаи дигар ангеза?ои беруна истисно карда мешавад.
Рушди гипноз раванди динамик?, ки аз якчанд мар?ила иборат аст, ки бо шиддати гуногун ва чу?урии боздоштан хос аст. Асос? аз он?о: фазаи муодилав?, ки новобаста аз ?увваи ангезанда ?авоб?ои рефлектор? аз р?и шиддат баробар карда мешаванд; фазаи парадоксал? ангеза?ои заиф таъсири ?ав? ва фазаи ?ав? таъсири сустро ба ву?уд меоранд; фазаи ультрапарадоксал?, ки дар он та?иребии вокуниш?ои рефлектор? ба амал меояд таъсири мусбат аз ?ониби ангезаи манфии тормоз? ба ву?уд меояд, дар ?оле ки таъсири тормоз? аз ?ониби ангезаи мусбат ба ву?уд меояд. ?олати гипноз метавонад зери таъсири омил?ои мухталифе, ки ба системаи асаб таъсир мерасонанд, ба амал ояд. Гипноз ?ам аз таъсири нога?онии ангезандаи аз ?ад зиеди ?увваи беруна ва ?ам аз таъсири ангеза?ои хеле заиф ва якранги шунаво?, бино? ва тактил? ба ву?уд меояд. Аксар ва?т ?олати тормоз? ма?з бо таъсири чунин ангеза?ои заиф ва якранг инкишоф меебад. ?одиса?ои гипнозро дар инсон инчунин бо пешни?оди калимавии тасаввуроте, ки ?олати хоболудро ба ед меорад, ба ву?уд овардан мумкин аст. Аз р?и зу?уроти беруна дар гипноз се мар?иларо ?удо кардан мумкин аст: якум хоболуд?( инсон ба ором? ниез дорад ,вазнинии ?айриоддии бадан, кушодани чашмонаш душвор аст); дуюм гипотаксия (хоби сабук), ки дар он каталепсияи шадид (?олати чандирии муми, ва?те ки ба аъзои бадан ?ар гуна мав?еъ додан мумкин аст) ?айд карда мешавад, инсон ?обилияти хотираи та?риба?оро аз даст намеди?ад ва пешни?оди дар ин ?олат ба амал омада амали худро дар ?олати постгипнотик? низ ошкор мекунад; мар?илаи сеюм сомнамбулизм е гипнози ами? аст, ки дар он гипнозшаванда аз ягон таассуроти ра?обатпазир пурра му?офизат карда мешавад ва тан?о бо гипнозер тамос мегирад; дар ин ?олат, пас аз бедор шудан, шахс одатан ?е? чизеро дар хотир надорад, ки ?ангоми хоби гипноз? бо ? р?й дода буд. Дар мар?ила?ои аввали гипноз, ва?те ки дар инсон ва ?айвон тан?о чунин ?олати хоб ошкор карда мешавад, ташаккул ва муста?кам кардани ало?а?ои шартии нав имконпазир аст; дар мар?ила?ои ами?и гипноз раванд?ои му?аррар ва алалхусус муста?кам кардани ало?а?ои шартии нав хеле душвор мебошанд. ?амаи ин ?одиса?о, ки аз ?ониби фаъолияти олии асаб дар мар?ила?ои гипноз? ошкор карда мешаванд, бо паст шудани ?ая?онбахшии ?у?айра?ои асаби ?абати нимкураи калони ма?зи сар ало?аманданд И.П. Павлов из?ор дошт, ки мо дар гипноз ва дар ?абати ма?зи сар о?анги мусбати пастшуда дар нати?аи ало?аи тормози радиатсион? дорем. Дар ?олати гипнози ами?, дар мар?илаи ба истило? сомнамбулизм, барои татби?и пешни?од шароити бе?тарин фаро?ам оварда мешавад. Дар ин мар?ила шумо метавонед ба бе?унбии комили инсон ноил шавед, шумо метавонед ба аъзоени худ ?ар гуна мав?еи ?айриодд?, мав?еъ?ои гуногуни а?иберо ди?ед, ки гипнозшуда муддати т?лон? бе зу?уроти хастаг? (?олати каталепсия ва кататония) ниго? медорад. Дар ?олати фазаи сомнамбулик? баъзан та?йироти ами?и рафтори инсон ба ву?уд омада метавонад, ки дар имконияти ворид кардани галлюцинасия?о ва дигар та?йироти тасаввурот, инчунин амал?о ва амал?ое, ки ба синну соли пештара, ?атто ба к?дакон мувофи?анд, зо?ир мешавад. Инчунин муайян карда шудааст, ки ба гипнозшуда та?риба?ои гуногун ворид кардан мумкин аст, ки боиси та?йиребии ?олати функсионалии баъзе система?ои узв-низм мешаванд, масалан, та?вият е суст кардани фаъолияти дил, та?йир додани функсия?ои мотор? ва секретории ро?и меъда ва р?да, баланд е паст кардани ми?дори шакар, липоид?о ва хлорид?о дар хун ва ?айра.?одиса?ои сомнамбулизм бо нобаробарии па?ншавии боздоштани ?абати нимкураи калони ма?зи сар вобаста аст. Дар ин ?олат, фар?ияти функсионалии байни минта?а?ои раванд?ои хашмгинкунанда ва тормоз? ба тавре ташаккул меебад, ки баъзе ташаккул?ои ма?зи сар пурра бо тормоз фаро гирифта шудаанд, баъзеи дигар тан?о ?исман боздошта шудаанд ва баъзеи дигар аз он комилан озод ва дар ?олати бедор? ?арор доранд. ?ама падида?ои аксаран таъсирбахши гипнози инсон нати?аи ин е он та?симоти нимкура?ои калон ба ?исм?ои хоболуд ва бедоршуда мебошад. Гипноз дар шакли махсусан шадид метавонад бевосита ба хоб гузарад. Заифшавии ?олати хоб ва гузариш аз хоб ба бедор? низ бо фаза?ои миенаи гипнотикии мувофи? ба таври мав?? сурат мегирад. ?одиса?ои гипнотик?, махсусан дар шахсони гирифтори истерия, ки И.П. Павлов он?оро ?амеша дар мар?ила?ои гуногуни ?олати гипнотик? ме?исобид, ба таври возе? мушо?ида карда мешаванд. Аммо, бо назардошти афзоиши назарраси беморони истерик?, муайян кардани гипноз бо истерия нодуруст аст, тавре Ки Ж.Шарко ва пайравонаш, ки гипнозро истерияи сунъ? ме?исобиданд. Дар ма?сад?ои табобат? инчунин усули пешни?од кардани бедор?, ки аз ?ониби В.М. Бехтерев, Ю. В. Каннябих ва ?айра та?ия шудааст, бомуваффа?ият истифода мешавад. Ом?зиши ?олати функсионалии ?абати нимкураи калони ма?зи сар ?ангоми гипноз И. П. Павловро ба эътирофи на?ши биологии боздоштани гипноз? оварда расонд Ва имконият дод, ки гипноз яке аз рефлекс?ои худму?офизаткунанда бошад, ки аслан барои системаи асаб физиолог? му?офизаткунанда аст тадбир.
"Стигма?о, стигма?о (аз юнон? stigma, stigmatos зарба, захм, до?, аломат) сурхшавии п?ст, хунрез? е захм?о, ки дар бадани баъзе одамони ами?и диндор дар ?ой?ое, ки Тиб?и афсонаи китоби му?аддас, Масе? дар салиб захм?ои тер то?и нав ва нохун?о дошт, пайдо мешаванд. Пайдоиши стигмат?о аз ?ониби калисо ?амчун м?ъ?иза ба назар мерасид ва барои барангехтани фанатизми дин? истифода мешуд. Илми муосир муайян кардааст, ки дар асоси стигматизатсия майли зиед ба худтаъсир ва ?ассосияти дарднок, ки ба беморони истерия хос аст, ?ойгир аст. ?олат?ои та?йиребии п?сти п?ст та?ти таъсири таъсиррасон? ва худтаъминкун? (с?хтани пин?он?, захми пин?он? ва ?айра) дар тиб маълум аст ва бо он шар? дода мешавад, ки ?ар як ?исми бадан тавассути гузариш?ои асаб тавассути ма?зи сар ва подкорка бо ?абати ма?зи сар пайваст аст. Дар шароити муайян та?йирот дар ?олати му?аррарии системаи асаб метавонад ба вайроншавии раванд?ои мубодилаи модда?о дар бофта?о, ки дар сурхшав? е илти?оби п?ст ва дигар аномалия?о ифода меебанд, оварда расонад. Ин механизм дар асоси стигмат?о низ ?ойгир аст (Тихомиров А.Е. пайдоиши калима?о ва аломат?о. Илм дар бораи хурофот, "Ridero", Екатеринбург, 2017, са?.138139).
Гипноз дар баъзе ?олат?о, ба монанди хоб, ба бар?ароршав?, бе?тар шудани фаъолияти асаб мусоидат мекунад. Дар нати?аи ?олати к?то?муддати гипноз? фаъолияти ?абати ма?зи сар бе?тар мешавад, раванд?ои ассотсиатсион? осон мешаванд, функсия?ои ди??ат, хотира баланд мешаванд. Тормози гипноз? ба бар?арорсозии раванд?ои ?аетан му?им дар бофта?о ва система?ои бадан мусоидат мекунад, ?обилияти кории мушак?ои хасташударо сан?ида мебарорад. Та?лили муфассали зу?уроти гипноз имкон дод, ки бори аввал зу?уроти ?аблан муаммоии ?олат?ои гипноз? илман асоснок карда шаванд. Ошкор кардани мар?ила?ои гипноз ба фа?мидан ва табобати о?илонаи ихтилоли хоб, ки аксар ва?т дар бемори?ои гуногуни пас аз бемор? мушо?ида мешавад, мусоидат кард. Таълимоти Павлов дар бораи хоб ва гипноз инчунин барои фа?миши дурусти ихтилоли ами?и фаъолияти олии асаб дар бемори?ои асаб ва равон? заминаи илм? фаро?ам меорад ва дар ефтани усул?ои самараноки табобати он?о к?мак мекунад.
Гипноз метавонад дар табобати бемори?ои асосан функсионалии асаб бе осеб?ои органик? дар системаи марказии асаб бо нати?аи мусбат истифода шавад. Ба он?о шароити васвос?, истерия ва ?айра дохил мешаванд. гипноз дар табобати майзадаг? ва нашъаманд? бомуваффа?ият истифода мешавад. Гипноз ?ангоми психоз?о, хусусан бо девонаг?, инчунин ?ангоми мав?удияти майл ба гипноз, ки хусусияти патолог? пайдо мекунад, зидди нишон дода шудааст. Пешни?оди гипноз? дар амалияи акушер? бо ма?сади рафъи дарди таваллуд, инчунин дар ?арро?? ва стоматология васеъ истифода мешавад. ?олат?ои мусоиди табобати баъзе бемори?ои п?ст бо ерии пешни?оди гипнозии мувофи? тасвир карда шудаанд.
Усули гузаронидани гипноз бо ма?сад?ои табобат? хеле гуногун аст. Бисери?о аз пасс?ое, ки дар наздикии че?раи гипнозшаванда гузаронида мешаванд, е аз латту к?би сабуки че?ра ва бадан истифода мебаранд. Усули дигар ин аст, ки объекти дурахшонро бо чашми худ муддати дароз муста?кам кунед. Усули асос? бояд ба таври шифо?? пешни?од кардани тасаввурот дар бораи хоболудии инкишофебанда ?исобида шавад. Дар ин усул беморро бо овози ором, ?амвор ва якранг бовар кунонанд, ки ? хоб меравад, ?ро ба хоб мекашад, хоб меравад.
Аз таърихи гипноз
Калима?ои гипноз ва гипноз ?арду аз истило?и нейрогипноз (хоби асаб) сарчашма мегиранд, ки ?амаи Он?оро Этьен Феликс Д'энен де Кювилье дар сол?ои 1820 ихтироъ кардааст. Истило?и гипноз аз юнони ?адим????? hypnos, спать ва суффикси-????-osis, е аз????? hypnooo, усыпл (асоси аорист hypnos-) ва суффикси-is сарчашма мегирад. Ин калима?о дар забони англис? аз ?ониби ?арро?и шотланд? ?еймс Брейд (ки баъзан он?оро хато нисбат меди?анд) та?рибан соли 1841 маъмул карда шуданд. Брейд амалияи худро ба усули Та?иякардаи Франц Месмер ва пайравони ? (ки онро "месмеризм" е "магнетизми ?айвонот" меномиданд) асос гузошт, аммо бо назарияи худ дар бораи он, ки ч? гуна тартиб кор мекунад, фар? мекард. Дар Руссия дар ?адим гипнозро чары меномиданд ва одамони гипнотизатсияшударо очарованные е зачарованные меномиданд.
Аббат Фария, як монахи католик?, яке аз пешсафони ом?зиши илмии гипноз буд ва кори Франц Месмерро идома дод. Баръакси Месмер, Ки гипнозро бо "магнетизми ?айвонот" миенарав? мекард, Фария бовар? дошт, ки он тан?о бо ?увваи пешни?од кор мекунад. Ба зуд? гипноз ро?и худро ба ?а?они тибби муосир пайдо кард. Истифодаи гипноз дар со?аи тиб ба шарофати ?арро?он ва терапевт?о ба монанди Эллиотсон Ва ?еймс Эсдейл ва му?а??и?он ба монанди ?еймс Брэйд, ки дар ошкор кардани манфиат?ои биолог? ва ?исмонии гипноз к?мак кардаанд, маъмул гаштааст. Мувофи?и асар?ои ?, Брейд пас аз нашри аввалин нашрияи худ дар бораи гипноз, Нейрипнология (1843) дар бораи та?риба?ои гуногуни муло?изакории шар?? шуниданро о?оз кард. Вай бори аввал баъзе аз ин та?риба?ои шар?иро дар силсилаи ма?ола?о бо Номи ?одугар?, месмеризм, гипнотизм ва ?айра аз ну?таи назари таърих? ва физиолог? му?окима кард. Вай байни амалияи гипнозии худ ва шакл?ои гуногуни муло?иза?ои йогикии ?инду?о ва дигар амалия?ои р??онии ?адим?, алахусус он?ое, ки дафни ихтиер? ва хоби зо?ирии инсонро дар бар мегиранд, му?оиса мекард. Тава????и Брейд ба ин та?риба?о аз ом?зиши ? Дар Дабистон Ва Мазо?иб, "Мактаби дин?о", матни ?адимаи форс?, ки доираи васеи расму оин?о, эъти?од?о ва амалия?ои динии шар?иро тасвир мекунад, сарчашма мегирад. Гарчанде Ки ? тафсири трансцендентал? е метафизикии ба ин падида?о додашударо комилан рад кард, Брейд эътироф кард, Ки ин тавсиф?ои амалия?ои шар?? а?идаи ?ро тасди? мекунанд, ки таъсири гипнозро тан?о, бидуни ?узури каси дигар ба ву?уд овардан мумкин аст (тавре ки ? аллакай исбот кардааст ба ?аноатмандии худ аз та?риба?ое, ки мо?и ноябри соли 1841 гузаронидааст); ва ? таносуби байни бисер амалия?ои шар?ии "метафизик?" ва нейрогипнотизми "рационалии" худро дид ва ?амаи назария?ои ?ор? ва амалия?ои магнитии месмеристонро комилан рад кард.
Авиценна (9801037), табиби форс, хусусият?ои ?олати транс (транс гипнотик?) – ро дар соли 1027 ?у??атгузор? кард. Дар ?оле ки гипноз ?амчун воситаи тибб? кам истифода мешуд; табиби олмон? Франц Месмер онро дар асри 18 дубора ?ор? кард.
Франц Месмер (17341815) бовар? дошт, ки дар олам ?увваи магнит? е "флюид" мав?уд аст, ки онро "магнетизми ?айвонот" меноманд, ки ба саломатии бадани инсон таъсир мерасонад. Вай бо магнит?о озмоиш кард, то ба ин майдон таъсир расонад, то шифо ебад. Та?рибан соли 1774 ? ба хулосае омад, ки ?амон таъсирро бо гузаронидани даст?о дар назди бадани субъект э?од кардан мумкин аст, ки баъдтар онро "пас?ои Месмерик?"меноманд.
Дар соли 1784, бо дархости шо? Людовики XVI, ба ду комиссияи шо?? оид ба магнитизми ?айвонот махсус (ало?ида) супориш дода шуд, ки из?ороти Шарл дэслон (17501786), шогирди нороз? Месмерро дар бораи мав?удияти "магнитизми ?айвонот", "?айвони магнит?" ва ба монанди "флюиди магнит?" – и физик? тафтиш кунанд, "моеъи магнит?". Дар байни му?а??и?он олим Антуан Лавуазье, коршиноси бар? Ва магнитизми замин Бен?амин Франклин ва коршиноси идоракунии дард Жозеф-Игнас Гильотен буданд.
Аъзои Комиссия амалияи Д'эслонро тафтиш карданд; ва гарчанде ки он?о бечунучаро эътироф карданд, ки "табобати" Месмер дар ?а?и?ат "табобат" буд, он?о тафтиш накарданд, ки Ое Месмер ташаббускори ин "табобат"буд е не. ?олиби ди??ат аст, ки дар та??и?оти худ дар бораи расмиети Д'эслон он?о як ?атор та??и?оти тасодуфии назоратшавандаро гузарониданд, ки протокол?ои та?рибавии Он?о Аз ?ониби Лавуазье та?ия карда шуданд, аз ?умла истифодаи ?ам расмиети "фиктив?" ва ?ам "?а?и??" ва му?имтар аз ?ама, истифодаи аввалини "бастани чашм" ?ам ба му?а??и?он ва ?ам ба субъект?ои он?о.
Дар нати?аи тафтишоти худ, ?арду Комиссия ба хулосае омаданд, ки ?е? далеле ву?уд надорад, ки даъвои д'эслонро дар бораи мав?удияти назарраси ?исмонии "магнитизми ?айвонот" ва "моеъи магнитии" он тасди? кунад; ва дар ин раванд он?о муайян карданд, ки ?амаи эффект?ои мушо?идакардаи он?о метавонанд муста?иман ба амали физиолог? (на метафизик?) нисбат дода шаванд, яъне ?амаи падида?ои та?рибав? мушо?идашавандаро муста?иман ба "тамос", "тасаввурот" нисбат додан мумкин аст ва (е) "та?лид". Дар ни?оят, Месмер Парижро тарк кард ва ба Вена баргашт, то месмеризмро амал? кунад. Дар пайи хулоса?ои кумитаи фаронса, Дугалд Стюарт, файласуфи бонуфузи академикии "мактаби А?ли Солим", табибонро дар "Элемент?ои фалсафаи а?ли инсон" (1818) даъват кард, ки унсур?ои месмеризмро на?от ди?анд, назарияи ?айритабиии "магнетизми ?айвонот" – ро бо тафсири нав, ки ба "маънии солим", ?онун?ои физиология ва психология асос ефтааст, иваз кунанд. Дар замони Брейд, мактаби А?ли Солим Дар Шотландия назария?ои бартаридоштаи психологияи академикиро муарриф? кард Ва Брейд дар ?амаи асар?ои худ ба дигар файласуфони ин анъана ишора мекунад. Аз ин Р?, Брейд назария ва амалияи месмеризмро аз нав дида баромад ва усули гипнози худро ?амчун алтернативаи о?илонатар, ки ба а?ли солим асос ефтааст, та?ия кард.
Гарчанде Ки Брэйд бо номи "месмеризми о?илона" к?то? боз? кард, дар ни?оят ? тасмим гирифт, ки ?анба?ои беназири равиши худро таъкид кунад ва дар т?ли фаъолияти худ та?риба?ои ?айрирасм? гузаронад, то та?риба?оеро, ки ?увва?ои ?айритабииро ба ву?уд овардаанд, рад кунад ва ба ?ои он на?ши раванд?ои физиолог? ва психологии маъмул, аз ?абили пешни?од ва ди??ати махсусро дар ба даст овардани таъсири мушо?идашуда нишон ди?ад.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «Литрес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию (https://www.litres.ru/chitat-onlayn/?art=70378201) на Литрес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.