Дахавiк Казiк
Уладзiмiр Васькоy
Современная городская сказка о домовиках, которые живут на крыше дома в белорусском городе.
Уладзiмiр Васькоy
Дахавiк Казiк
1. РАТАВАННЕ БУСЛА
Недалёка ад цэнтра аднаго сталiчнага горада адной невялiкай еyрапейскай крпамятае, бо дахавiкi жывуць вельмi-вельмi доyга – адзiн наш год для дахавiкоy, як адзiн месяц, а пасведчанняy аб нараджэннi y старыя часы не выдавалi.
Носiць Казiк старамодны фетравы капялюш-цылiндр чорнага колеру, кароткi чорны сурдут i чырвоныя штонiкi – мода на адзенне y дахавiкоy мяняецца не так часта, як у людзей. Затое мае Казiк прыгожыя красоyкi на тоyстай рыфлёнай падэшве i мабiльны тэлефончык. У красоyках Казiку вельмi зручна бегаць па стромкiх коyзкiх дахах, а па тэлефоне дахавiк размаyляе са сваiмi сябрукамi, якiя жывуць i y горадзе, i нават за мяжой.
Цяпер дахавiкоy у нас засталося няшмат (фактычна толькi два), бо людзi панабудавалi дамы, у якiх пляскатыя дахi. А дахавiкам такiя дахi не вельмi падабаюцца. Таму i давялося шматлiкiм Казiкавым супляменнiкам перасялiцца y iншыя краi, у розныя Англii i Ірландыi. У тых краях акурат тады мясцовыя дахавiкi ад'язджалi y далёкую Амерыку, i вызвалiлася шмат месца.
А Казiк застаyся дома. І найлепшы ягоны сябар Юзiк таксама застаyся. Дахавiк Юзiк жыве y iншым раёне горада, i сустракаюцца яны з Казiкам пераважна на iх дахавiкоовыя святы. А калi iм становiцца сумна, то яны размаyляюць адзiн з адным па мабiльных тэлефончыках. Шкада толькi, што мабiльная сувязь яшчэ дарагая, а грошы y дахавiкоy бываюць нерэгулярна, бо не бяруць дахавiкоy на сталую працу без дакументаy. І пенсiю не плоцяць.
Аднаго разу вырашыy быy Казiк дамагацца пенсii. Пайшоy ён у Пенсiйны фонд, грукнуy кулачком па стале i запатрабаваy:
– Пенсiю давайце! Я грамадзянiн рэспублiкi! Я Купалу з Коласам няньчыy, я Цётку гадаваy!
Чыноyнiца паглядзела на яго паверх акуляраy i строга спытала:
– А дакументы y цябе ёсць, хлопчык? Пашпарт, працоyная кнiжка, ну, у крайнiм выпадку, правы кiроyцы?
– Не, няма, – панура адказаy Казiк.
Ну адкуль, скажыце, у дахавiка можа быць працоyная кнiжка цi пашпарт, не кажучы yжо пра правы кiроyцы? Так i застаyся Казiк без пенсii.
Аднойчы, на пачатку восенi, Казiк адпачываy на сваiм гарышчы. Там у яго памiж комiнам i трубамi ацяплення стаiць маленькi ложак. Казiк ляжаy на ложку i сумаваy. Раптам у адчыненае акно заляцела знясiленае бусляня.
Казiк даyно жыy на свеце, а таму паспеy вывучыць шмат моy, у тым лiку i буслiную.
– Хто ты i што табе спатрэбiлася на маiм гарышчы? – спытаyся Казiк па-буслiнаму, шчоyкаючы язычком.
– Мяне клiчуць Бацiк, – праклекатала бусляня. – Я ад сваiх адстаy. Мы y Афрыку ляцелi. Я прагаладаyся, захацеy жабку злавiць i заблукаy. Ы-ы-ы! Што я буду рабiць?! Я дарогi не ведаю, я ж маленькi яшчэ – толькi першы раз лячу!
– Як жа табе, беднаму, дапамагчы? А ты нумар татавага мабiльнага памятаеш?
– Ага. Па-а-амятаю.
– Лiчы, пашанцавала табе, хлопча. Дыктуй нумар.
Прадыктаваy Бацiк нумар. Датэлефанаваyся Казiк да Бацiкавага таты, апавёy, што сын-шалапут у яго цяпер знаходзiцца, i дамовiлiся яны, дзе буслы пачакаюць Бацiка.
Пасля гэтага дахавiк выцягнуy з-за комiна геаграфiчны атлас i патлумачыy Бацiку, дзе тое возера, каля якога яго будуць чакаць суродзiчы. Потым выпiлi яны малака на дарожку, бананамi закусiлi, i бусел выправiyся y шлях. А Казiк лёг на ложак i зноy засумаваy. Вырашыy быy сябру патэлефанаваць, толькi вось грошы на рахунку скончылiся. Яшчэ горш дахавiку зрабiлася. Але неyзабаве Казiк успомнiy, якую добрую справу ён зрабiy, i яму стала лягчэй.
Нечакана y акно зноy заляцеy Бацiк. У дзюбе ён трымаy партманет.
– Трымай! – праклякатаy бусел, – на дарозе знайшоy. Ізноy развiтаyся i паляцеy. Гэтым разам назаyжды.
У партманеце дахавiк знайшоy шмат грошай. Але наш Казiк быy прыстойным i сумленным дахавiком i не мог проста так прысабечыць грошы.
Ён напiсаy некалькi абвестак такога зместу: «Знойдзены партманет з грашыма. Гаспадару можна звяртацца па адрасе: вулiца Замкавая, 29, гарышча, направа каля комiна. Спытаць Казiка».
Увечары дахавiк расклеiy абвескi на слупах i прыпынках ва yсiм раёне.
Цэлы тыдзень прачакаy Казiк. Але да яго нiхто так i не звярнуyся па грошы.
Аплацiy тады дахавiк рахунак за тэлефон, набыy красоyкi y падарунак Юзiку, бо той даyно пра iх марыy, накупляy усялякiх прысмакаy i пателефанаваy сябру:
– Здароy, Юзiк! – радасна павiтаyся Казiк з сябруком. – Тэрмiнова прыязджай, у мяне для цябе сюрпрыз.
– Лячу, – адказаy Юзiк, i пабег на вулiцу лавiць таксоyку.
І цэлых два з паловай днi балявалi Казiк i Юзiк. Выпiлi бочку квасу, з’елi мех каyбасы. Павесялiлiся, адным словам.
2. КАЗІК І ТЭХНІКА БЯСПЕКІ
Казiк вельмi любiy глядзець калыханку па тэлевiзары. Такая цiкавая перадача! У ёй паказваюць мульцiкi. А мульцiкi Казiк, як i iншыя дахавiкi, проста абажаy. Усiх гэтых Вiнi-Пухаy з Пятачкамi, Малых з Карлсанамi, фрэкен Бок…
Да фрэкен Бок у Казiка была нейкая незразумелая любоy. Ён часта казаy свайму найлепшаму сябру Юзiку:
– У нас такiх жанчын няма.
Казiк нават збiраyся ехаць у Стакгольм на пошукi фрэкен Бок, i Юзiку давялося прыкласцi шмат намаганняy, каб адгаварыць яго ад гэтай не вельмi разумнай задумы.
Свайго тэлевiзара y Казiка не было, але дахавiк знайшоy выйсце. Ён залазiy на край даху i, быццам акрабат, завiсаy унiз галавой каля суседскага акна. Дзецi yвечары глядзелi калыханку, i праз акно можна было паглядзець тэлевiзар разам з iмi. Праyда, давялося доyга прызвычайвацца да таго, што y тэлевiзары yсё было дагары нагамi. Але гэта ж дробязi y параyнаннi з асалодай ад прагляду yлюбёнай перадачы.
Вось i сёння Казiк заняy сваё месца i павiс унiз галавой, зачапiyшыся за край даху. Дзецi y залi yключылi тэлевiзар, i па экране забегалi маляваныя героi.
Казiк так захапiyся перадачай i развiтальнай песняй-калыханкай, што i не прыкмецiy, як заснуy. Прачнуyся ён ад ад моцнага yдару i грукату. Бумс! Ён сарваyся i yпаy на суседскi балкон. Калi б унiзе не было балкона, то нiколi больш дахавiку не давялося б яшчэ раз паглядзець калыханку. Засталося б ад яго толькi мокрае месца. Казiк гэта ведаy дакладна. Зусiм нядаyна y Казiкавым доме з трэцяга паверха вывалiлася бабулька, i Казiк, седзячы на сваiм даху, бачыy, як па яе прыязджалi машына «хуткай дапамогi» i палiцыя.
Успомнiyшы гэта, Казiк аж затросся.
– Бррр!
Неяк ён дабраyся да свайго даху i патэлефанаваy Юзiку.
Праз паyгадзiны сябар са слоiкам лiпавага мёду быy ужо каля ложка Казiка.
– Будзем лекаваць цябе мёдам, – сказаy Юзiк. – Дапамагае y дзевяноста дзевяцi адсотках ад любой хваробы.
І сапраyды, ранiцай Казiк быy як агурочак, бадзёры i вясёлы.
Юзiк, якi правёy усю ноч побач з сябрам, пачаy яго прабiраць:
– Будзеш ведаць, як парушаць тэхнiку бяспекi.
– А што такое тэхнiка бяспекi?
Казiк заyсёды, калi чаго ня ведаy, пытаyся y Юзiка. Юзiк шмат гадоy пражыy на даху гарадской бiблiятэкi i лiчыyся сярод дахавiкоy вельмi начытаным i разумным. Ён бы i надалей жыy на бiблiятэчным даху, але бiблiятэка пераехала y новы будынак, стары будынак пачалi рэстаyраваць i Юзiк мусiy адтуль з’ехаць, бо рэстаyратары замiналi нармальна жыць.
– Што такое тэхнiка бяспекi? – перапытаy Казiк.
– Ну як бы табе патлумачыць?
Юзiк абвёy позiркам гарышча i, пабачыyшы разетку, праз якую Казiк падзараджаy свой мабiльны тэлефончык, сказаy:
– Тыцнi два пальцы y разетку.
Казiк i тыцнуy. Пасыпалiся iскры, i цела Казiка пачало бiцца y рытме бугi-вугi. Нарэшце пальцы выскачылi з адтулiн разеткi, i дахавiк споyз па сценцы. З-пад цылiндра iшоy дым, а на каленках Казiкавых штонiкаy свяцiлiся дзiркi. Лоб у Казiка быy увесь мокры.
– Вось гэта i ёсць парушэнне правiл тэхнiкi бяспекi, – весела сказаy Юзiк. Ён увесь ажно ззяy ад таго, што змог так даходлiва растлумачыць сябру пра тэхнiку бяспекi.
– І што мне з табой рабiць? Тэлевiзар – гэта як цукеркi, ты ж iзноy палезеш сваю калыханку глядзець, – Юзiк пачаy задумлiва хадзiць узад-уперад. – Табе тэрмiнова трэба купiць тэлевiзар, – нарэшце сказаy ён.
– Ага. Тэлевiзар! Ды ён трыста талераy каштуе! – адказаy Казiк.
– Праблема, – пагадзiyся Юзiк. – Але я што-небудзь прыдумаю. А пакуль, – чао…
3. ПЛАН
Сонейка, на якое апоyднi нельга было зiрнуць, увечары пачало цямнець i рабiцца барвовым. Дзень рыхтаваyся да сну, а разам з iм i сонца. Яно пакрысе хавалася за суседнiм домам.
Дахавiк Казiк сядзеy на краi свайго даху, звесiyшы ножкi, i займаyся вельмi сур’ёзнай справай – пускаy бурбалкi.
Казiк быy майстрам у пусканнi бурбалак. Нават чэмпiён горада, шасцiгадовы Янук Ладыжка, не мог выдзiмаць бурбалкi такога памеру i такой рознакаляровасцi. І толькi iнтрыгi арганiзатара чэмпiянату па пусканнi мыльных бурбалак, якi адначасова быy яшчэ i бацькам Янука, не дазволiлi Казiку атрымаць медаль чэмпiёна.
Як толькi Казiк на чэмпiянаце надзiмаy цудоyную бурбалку, Базыль i Юрась, пяцiгадовыя агенты Януковага бацькi, стралялi па бурбалцы з трубачак. Кулямi служылi яблычныя зярняткi. Казiк ледзь не плакаy ад крыyды i несправядлiвасцi. Ён вырашыy узмоцнена трэнiравацца, каб да наступнага чэмпiянату навучыцца пускаць бурбалкi, якiм не будуць страшныя нiякiя зярняткi.
Сонейка хавалася за дом, а Казiк сядзеy, пускаy бурбалкi i назiраy, як яны плаyна апускалiся на брук тратуара i пералiвалiся yсiмi колерамi вясёлкi.
Раптам каля дома прыпынiлася таксоyка. З салона «Фальксвагена» вылез сябар Юзiк. На плячы y яго сядзела варона. Казiк прыгледзеyся i пазнаy Карыну, якая была iх агульнай знаёмай.
Юзiк i Карына задралi галовы yгору i, прыкмецiyшы Казiка, весела памахалi яму: Юзiк – ручкай, Карына – крылом. Праз некалькi хвiлiн сябры yжо сядзелi разам i весела сакаталi.
– Памятаеш, я казаy, што табе патрэбны тэлевiзар? – спытаyся y Казiка Юзiк.
– А як жа, – адказаy Казiк i пацёр бок, якi ён моцна yдарыy падчас прагляду калыханкi.
– Ну дык вось, у Карыны ёсць план, як зарабiць грошы на тэлек.
– Так, так, кар-р, – пацвердзiла варона.
Варта адзначыць, што Карына нiколi не кiдала слоy на вецер. Калi сказала, значыцца, сапраyды ведае, як зарабiць трыста талераy. Доyгае жыццё прывучыла варону трымаць слова.
Карына, як усялякая дама, утойвала свой узрост, але yсе знаёмыя ведалi, што ёй вось-вось будзе дзевяноста гадоy, i пацiху рыхтавалi падарункi на юбiлей.
– Значыцца, так, – працягвала Карына, —неyзабаве пачнецца перапiс насельнiцтва, i я дамовiлася праз знаёмую варону з магiстрату, што вас возьмуць перапiсчыкамi. Аплата 150 талераy. Фотакарткi y вас ёсць?
– У мяне няма, – цiха сказаy Казiк, – я не фотагенiчны.
– Не фота якi? – перапытала Карына.
– Ну, у мяне заyсёды нос крывым на картачцы атрымлiваецца.
– Галоyнае, каб рукi не былi крывымi, бо пiсаць давядзецца. А крывы нос перапiсчыку не зашкодзiць. Тэрмiнова сфатаграфавацца!
– А навошта гэты перапiс? – нясмела спытаyся Казiк.
Тут да размовы падключыyся Юзiк.
– Як гэта, навошта? Каб ведаць, колькi трэба дзiцячых садкоy i школак, колькi трэба тралейбусаy i трамвайчыкаy, колькi… Ну, ты зразумеy, Казiк?
– Ага. Зразумеy. А вось сабак, мяркую, нiхто не перапiсвае.
– Чаму ты так думаеш? – у адзiн голас запыталiся Карына i Юзiк.
– Каб iх перапiсвалi, то напыснiкаy у крамах ставала б для yсiх сабак. А y нас у двары, вунь паглядзiце, у паловы гаспадароy сабакi без напыснiкаy. Неяк мяне адзiн баксёр нават укусiy за лытку. Вось я i мяркую, што сабак не перапiсваюць.
– Якi ты, Казiк, разумны, кар-р, – сказала Карына.
– Генiй! – захапляльна дадаy Юзiк.
Сонейка схавалася за суседнi дах. Дзень скончыyся, i сябры, дамовiyшыся сустрэцца зноy, развiталiся.
4. ГЕРОЯМІ НЕ НАРАДЖАЮЦЦА
Казiк прачнуyся ад пiлiкання тэлефончыка. Не расплюшчваючы вачэй, ён намацаy мабiлку.
– Казiк слухае.
– Спiце, пан пажарнiк? – у слухаyцы зарагаталi, – Юзiк ля апарата. Давай хутчэй падымайся, мы з панi Карынай цябе абчакалiся.
Казiк падхапiyся i пачаy мiтуслiва гойсаць па гарышчы, збiраючы адзенне i запiхваючы y рот печыва
Праз паyгадзiны сябры yжо былi каля гарадской ратушы. Казiк i Юзiк зайшлi y будынак, а Карына засталася на вулiцы, матывуючы нежаданне iсцi разам з сябрамi тым, што яна, маyляy, сёння кепска выглядае.
Дахавiкi блукалi па магiстраце, можа, з гадзiну, пакуль, нарэшце, не натрапiлi на дзверы з шыльдай «ГАЛОЎНЫ ПЕРАПІСЧЫК».
Юзiк прыадчынiy дзверы, i яны зайшлi y кабiнет.
За вялiкiм блiскучым сталом, на якiм стаяла мноства розных прычындалаy, сядзеy маленькi вусаты чалавек.
– Добры дзень, сказаy Казiк.
– Дзень добры, – адказаy вусач. Ён падняyся з-за стала i, падышоyшы да дахавiкоy, працягнуy руку: – Галоyны перапiсчык.
Казiк пацiснуy яму руку i адрэкамендаваyся:
– Казiмiр.
– Юзiк таксама павiтаyся i сказаy:
– А я Юзiк.
– Начуты, начуты, як жа, – прабасiy Галоyны перапiсчык, – Ну што ж, панове, зоймемся iнструктажам…
Наранiцу сябры прыступiлi да перапiсу. Ранак быy пахмурны, iмжэy дожджык. Першым на iх шляху быy дом нумар 13 па вулiцы Кароткабродскай. Дахавiкi з варонай падыйшлi да пад’езда. За iмi да дома наблiзiyся бамбiза y цёмных акулярах. Галава y бамбiзы была лысая i круглая, як бiльярдны шар, а твар з трохдзённай поyсцю расплываyся y iнтэлiгентнай усмешцы.
Казiк нацiснуy пiмпачку дамафона.
– Хто там? – данеслася пытанне.
Дахавiк прыyзняyся на дыбачках i крыкнуy у мiкрафон:
– Гэта мы! Перапiсчыкi!
«Пiлiм-пiлiм», – раздаyся гук, i дзверы адчынiлiся.
Перапiсчыкi паднялiся на другi паверх i пазванiлi y дзверы кватэры. Ім адчынiла гаспадыня – мажная панi y фартуху.
– Заходзьце, калi ласка, – амаль дзявочым голасам прапанавала гаспадыня.
Перапiсчыкi зайшлi y вiтальню. І тут раптоyна… Раптоyна прагучаy хрыпаты голас:
– Усiм заставацца на месцы! Гэта рабаyнiцтва!
Хрыпаты голас належыy лысаму бамбiзу, у руках ён трымаy вялiзны пiсталет.
– Я сказаy, рабаyнiцтва! – нядобра паyтарыy лысы.
Пачуyшы гэта, гаспадыня i Юзiк сiнхронна згубiлi прытомнасць. Плюх! – грукнуyся на падлогу Юзiк. Ба-бах! – а гэта гаспадыня.
Казiк нечакана для сябе yпiyся зубамi y руку лысаму рабаyнiку. Скiвiцы сцiснулiся, быццам у бультэр'ера, i толькi пасля гэтага Казiк услед за Юзiкам i гаспадыняй страцiy прытомнасць. Рабаyнiк, якi не чакаy такога развiцьця падзей, упусцiy пiсталет i заскуголiy ад болю:
– А-а-ааа!!!!
Але Казiкавы зубы yчапiлiся моцна.
Тут Карына iмгненна прадублiравала Казiкаy укус кантрольным дзяyбком у лоб лысага. Бамбiза узвыy ад болевага шоку i, знепрытомiyшы, таксама грукнуyся на падлогу. Справа была скончана.
Калi палiцыя, выклiканая суседзямi, увалiлася y кватэру, на падлозе ляжалi чатыры непрытомныя целы, i толькi варона Карына пераможна махала крыламi, выгукваючы пры гэтым:
– Кар-р! Кар-р-р!!!
Інспектар палiцыi зiрнуy на нерухомага бандыта i радасна сказаy:
– Знаёмы твар!
Як выявiлася, гэта быy жулiк па мянушцы Глобус, аб’яyлены Інтэрполам у мiжнародны вышук. Глобус займаyся рабункам цацак i дзiцячых кнiжак. Доyгi шлейф злачынстваy цягнуyся за iм па цэлай Еyропе. Сотнi дзяyчынак i хлапчукоy засталiся праз бандыта без улюбёных цацак. Нават пiсталет у Глобуса быy вадзяным. Ён яго адабраy у беднага iспанскага хлопчыка. І толькi дзякуючы Казiку i Юзiку з Карынай удалося пакласцi канец Глобусавым злачынствам.
На наступны дзень у будынку гарадской палiцыi шэф палiцыi у прысутнасцi бургамiстра горада i шматлiкiх гасцей yзнагародзiy Казiка, Юзiка i Карыну значкамi «Ганаровы палiцыянт», а прадстаyнiк Інтэрпола абвясцiy аб прэмii y 500 талераy для герояy.
Цяпер тэлевiзар быy дакладна y Казiкавай кiшэнi.
5. НОВЫ СЯБАР
Пасля кароткай ночы прыйшла звычайная летняя ранiца. На вулiцах i завулках лянотна пазяхалi каты. Горад яшчэ спаy, i толькi дворнiкi шкрабалi сваiмi дзеркачамi па бруку. Шурх-шур-р-х, шух-х-шух, неслася з усiх бакоy у празрыстай ранiшнай цiшы. Раз-пораз пад вокнамi старых камянiц павольна прапаyзалi першыя тралейбусы з нешматлiкiмi заспанымi гарунамi-пасажырамi.
Дахавiк Казiк салодка соп у сваiм маленькiм ложку, якi стаяy на гарышчы стогадовага дому ля такога ж стогадовага комiна. На антэнных кабелях, што аблытвалi бэлькi, быццам павуцiнне, вiселi Казiкавы штонiкi i сурдут. Дахавiк снiy каляровы сон, у якiм ён падарожнiчаy з аднаго даху на другi па чароyнай вясёлцы, нiбыта па мосце. Вясёлка выгiналася велiзарнай дугой па-над горадам, i з яе гарба адкрываyся шыкоyны краявiд. Казiк сядзеy на вясёлцы i глядзеy унiз, на чырвоныя, зялёныя i шэрыя дахi, на тэлевежу, якая сваiм шпiлем даставала амаль да вясёлкi, на рэчку, што з вышынi здавалася тоненькай стужкай, на зелянiну дрэy. Побач з Казiкам праплывалi белыя пухавiкi-аблачынкi…
Сон быy такi цудоyны, што Казiку нават не хацелася прачынацца. Але спрацаваy таймер тэлевiзара, i гарышча ахутала бадзёрая музыка ранiшняй тэлегiмнастыкi. На экране сiмпатычныя дзяyчаты выраблялi складаныя па. Казiк хацеy быy паляжаць яшчэ пад коyдрай, але яго ногi самi сабою пачалi торгацца y рытме музыкi. Хоцькi-няхоцькi, давялося падымацца i для парадку зрабiць некалькi простых рухаy, каб ногi i рукi супакоiлiся. Пазаймаyшыся, дахавiк памыyся, паснедаy кавай i булачкай з маслам, пачысцiy зубы. Потым ён падняyся па драбiнках на дах i сеy з краю, звесiyшы ножкi.
Пасля сняданку yсе адпачываюць па-рознаму: адны чытаюць газету, iншыя глядзяць тэлевiзар, а вось Казiк любiy сядзець на краi даху i нiчога не рабiць. Проста сядзець i глядзець навокал. Перад Казiкам расцiлалася цудоyная панарама горада: стромкiя чырвоныя дахi старых камянiц, мудрагелiстыя флюгеры, алоyкi хмарачосаy. Вунь праз некалькi дамоy стаiць былая воданапорная вежа, немаведама калi пераробленая y звычайны жылы дом. А вунь вiдаць белая званiца касцёла Святога Францiшка. Знаёмы краявiд.
У доме насупраць ужо амаль усе прачнулiся. Праз адчыненыя вокны можна было пабачыць, чым у гэты час займаюцца жыхары. Казiк кiнуy позiрк на другi паверх. Ён разгледзеy дзяyчынку Паyлiнку, якая снедала на кухнi. Побач, каля плiты, завiхалася яе матуля. Паyлiна лыжкай корпалася y талерцы i асцярожна касавурылася на мацi – мяркуючы па yсiм, есцi Паyлiнцы не хацелася. Нарэшце матуля выйшла з кухнi. Дзяyчынка iмгненна падхапiлася, падбегла да акна i вылiла змесцiва талеркi на вулiцу.
«Снайперка» – падумаy Казiк, калi манная каша (а y талерцы была менавiта манная каша) вылiлася на пана, якога собiла y гэты момант праходзiць пад акном. Маленькi сабачка-таксяня, якога выгульваy пан, тут жа стаy аблiзваць калашыны гаспадара. А Паyлiна iзноy хуценька апынулася за сталом, ужо з пустой талеркай. Аблiты пан у разгубленасцi стаяy на тратуары i задзёршы галаву глядзеy угору…
Тут на гарышчы зазвiнеy Казiкаy тэлефончык, i дахавiк мусiy перапынiць назiранне, так i не даведаyшыся, чым усё скончыцца. Тэлефанаваy сябар Юзiк.
Прывiтанне, гультай! – са смехам прамовiy Юзiк.
Ад гультая чую, – парыраваy Казiк. – Як маешся, што чуваць у
свеце?
– У свеце крызiс i нестабiльнасць. Еyра падае, даляр расце, – паведамiy Юзiк.
– Я тут на абмене грошай трохi нажыyся, дык можа, куды-небудзь за горад выедзем – адпачнём, грошы распусцiм? Тым больш заyтра Купалле.
– А што, давай, – узрадваyся Казiк, – толькi трэба з сабой i Карыну yзяць. А то старая yжо забылася, калi на прыродзе была.
– Згода.
Дахавiкi дамовiлiся сустрэцца назаyтра ранiцай на аyтобусным вакзале…
Калi Казiк дабраyся а дзявятай да аyтавакзала, Юзiк i Карына yжо чакалi яго ля цэнтральнага yвахода. Юзiк быy з заплечнiкам, у якiм было паyнютка yсялякай смакаты.
– Ну што, пайду квiткi купляць, – паведамiy Казiк.
– Мне не трэба, – сказала Карына, – я прынцыпова езджу без квiтка.
– Вольнаму воля, – прамовiy Казiк i пайшоy па квiткi для сябе i для Юзiка.
Пачынала прыпякаць. На трэцяй пляцоyцы, ад якой адпраyляyся аyтобус, набралася багата народу. Падышоy аyтобус, i пасажыры пачалi заходзiць у расчыненыя дзверы. Але Карына, апярэдзiyшы yсiх, улезла y салон самая першая i, ускочыyшы на месца каля акна, пракаркала дахавiкам:
– Хутчэй да мяне!
Сябры yселiся побач з Карынай. Псс-с! Дзверы зачынiлiся, i аyтобус пакацiy за горад. На першым жа загарадным прыпынку y аyтобус зайшла кантралёрка i пачала правяраць квiткi y пасажыраy. Кантралёрка брала квiток, глядзела дату i нумар рэйса i шчоyкала кампосцерам. Падышоyшы да сяброy, яна праверыла квiткi y Казiка i Юзiка, потым звярнулася да Карыны:
– Ваш квiток.
Карына глядзела y акно, быццам не чула.
– Ваш квiток, – гучней прамовiла кантралёрка.
– Га? – Карына прыкiнулася глухой.
– Квiток! – яшчэ гучней сказала кантралёрка, пры гэтым адно яе вока чамусьцi заторгалася.
– Пенсiянерка я, – адказала ёй варона.
Але кантралёрка i не думала здавацца:
– Плацiце штраф, а то высаджу з аyтобуса.
Грошай у вароны не было, таму плацiць за яе штраф давялося дахавiкам. Як тут не заплацiш?
– Я аддам. Я аддам вам гэты талер, – нудзiлася yсю астатнюю дарогу Карына. – Даруйце мне.
Сябры выйшлi з аyтобуса на перадапошнiм прыпынку i вузкай сцяжынкай накiравалiся праз лес да возера. Надвор’е было цудоyнае. Дахавiкi iшi i весела гаманiлi, а Карына з сумным выглядам ледзь валаклася за iмi. Калi кампанiя прайшла з паyкiламетра, наперадзе пачуyся нейкi шум. З-за дрэy выскачыy невялiкi сабака незразумелай пароды i кiнуyся да сяброy.
– Схавайце мяне, калi ласка! – забрахаy сабака, – з мяне хочуць зрабiць шашлык!
Казiк разгубiyся быy, але Юзiк ужо скiнуy заплечнiк, i сабака yскочыy туды з хуткасцю маланкi. Толькi паспеy Юзiк закiнуць заплечнiк за спiну, як да iх падбег велiзарны мужчына з чорнымi валасамi i такiмi ж чорнымi вусамi.
– Вы не бачылi тут майго сабакi. Уцёк, халера!
– Бачылi, – адказаy Юзiк. – Ён пабег у лес, вунь туды, – Юзiк паказаy у той бок, адкуль яны прыйшлi. Калi мужчына знiк, Юзiк зняy заплечнiк.
– Дзякуй, – сказаy сабака, калi вылез з заплечнiка. – Вы мяне yратавалi.
Так у Казiка, Юзiка i Карыны з'явiyся новы сябар – сабака Маркiз.
І чатыры постацi весела рушылi y бок возера – насустрач сваiм новым прыгодам…
6. ІДЭЯ
Аднойчы дахавiку Казiку y галаву прыйшла выдатная iдэя – ён вырашыy успомнiць старое i зноy папрацаваць камiнарам. Казiк адразу захацеy падзялiцца гэтай iдэяй з дахавiком Юзiкам. Ён дастаy з кiшэнi сваiх чырвоных штонiкаy мабiльны тэлефончык i хутка набраy нумар найлепшага сябра.
– Юзiк, прывiтанне! Што робiш? Чым займаешся? Як заyсёды чытаеш свайго Мiцкевiча? «Лiтво! Ойчызна моя! Ты естэсь як здрове»… Хi-хi-хi. Давай прыязджай хутчэй да мяне, ёсць сур’ёзная размова.
Пасля гэтага Казiк вылез з гарышча праз акно на дах, лёг на дыванок, якi ён спецыяльна набыy, каб загараць, i падставiy жывоцiк вясноваму сонейку. «Паляжу, пагрэюся, пакуль Юзiк будзе дабiрацца да майго дома» – падумаy Казiк. Ён заклаy ручкi за галаву i… заснуy. Што ён снiy – невядома, бо некаторыя сны маюць такую yласцiвасць, што забываюцца адразу, калi прачынаешся. А Казiк прачнуyся. Дакладней не сам прачнуyся, а яго пабудзiy сябар Юзiк, якi пачаy казытаць Казiка, водзячы пярынкай пад Казiкавым носiкам.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «Литрес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию (https://www.litres.ru/chitat-onlayn/?art=70089658) на Литрес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.