Ölülər

C.Məmmədquluzadə yaradıcılığında “ölülər” mühüm mövqe tutan dramlardan biridir.Tragikomediyanın yazılması 1909 cu ilə təsadüf edir. Əsərin 1916 cı ildə Bakıda uğurla səhnəyə qoyulması isə onun ədəbi şöhrətini daha da artırmışdı.Bu dram vasitəsilə yazıçı movcud cəmiyyətə qarşı öz etirazını bildirir. Bu etirazıni yazıcı İskəndər obrazı vasitəsilə edir. İnsanların cox acınacaqlı bir mühitdə yaşaması İskəndər obrazina cox böyük təsir edir. Ancaq mövcud cəmiyyətə etiraz etsə də insanlar tərəfindən bu etiraza dəli adı verilir. İnsanların öz dəyərlərini cox asaqı səviyyəyə salıb bundan bir şüar, bir qayda qanun kimi istifadə etmələri onu da özünə məxsus etiraz etməyə vadar edir. Bunları görən İskəndər şərab icib kefli gəzməyə baslayır və buna gorə də Kefli İskəndər adlanır. Mövcud cəmiyyəti əks elətdirən ən boyük obraz Şeyx Nəsrullah obrazıdır. Şeyx Nəsrullahın olu diriltmək bacarığına inanıb burda da insanlar ozlərinə lazim olan insanları diriltmək istəyirlər. Bütün bunlara görə İskəndər həmin mühitidəki insanları məhz “ölülüər” adlandırır.Şeyx Nəsrullaha inanan insanların hamısı öz qohum əqrabasının siyahısını tutur və Şeyxə müraciət edirlər bundan əlavə öz qizlarını ona övrət olmağı təklif edirlər. Guya həmin qizlar o zaman cənnətə duşəcəklər.Əsərin sonunda ustalıqla aradan çıxan Nəsrullahın fırıldaqçı olması insanlara məlum olur və Kefli İskəndərin Ölülərə manoloqu ilə əsər başa catır.